Interlingua-Nederlandese/a

a prep

1 (LOCO)

io es -- Bilthoven = ik ben in Bilthoven

2 (DIRECTION)

io va -- Bilthoven = ik ga naar Bilthoven

3 (MANIERA)

io va -- pede = ik ga te voet

4 (TEMPORE)

io arrivara -- quatro horas = ik zal om vier uur aankomen

5 (OBJECTO INDIRECTE)

io da le libro -- mi amico = ik geef het boek aan mijn vriend

6 (inter certe SUBSTANTIVOS e INFINITIVOS)

io ha nulle tempore -- leger = ik heb geen tijd om te lezen

7 (inter certe ADJECTIVOS e INFINITIVOS)

Interlingua es facile -- apprender = Interlingua is gemakkelijk te leren

8 (inter certe VERBOS e INFINITIVOS)

ille me incoragia -- apprender Interlingua = hij moedigt me aan Interlingua te leren

9 (in multe compositiones e expressiones)

vaso -- flores = bloemenvaas

machina -- scriber = schrijfmachine, etc., etc.

ab prep

1 van, vanaf, uit

traduction -- francese = vertaling uit het Frans

-- initio = van voren af aan

+ abaca sub

1 BOTANICA abaca

2 BOTANICA manillahennep

+ abaco sub

1 telraam, rekenraam, rekenkast, abacus

2 ARTE DE CONSTRUER abacus, dekplaat van een kapiteel

abandonamento sub

1 verlating, achterlating, het in de steek laten

2 het verlaten, het afzien, het opgeven, het prijsgeven

3 verlatenheid, het verlaten zijn

abandonar v

1 verlaten, in de steek laten, aan zijn lot overlaten, opgeven, afstand doen van, prijsgeven

-- su infantes = zijn kinderen in de steek laten

-- un baby A)/bebe = een baby te vondeling leggen

-- su spo(n)sa = zijn vrouw in de steek laten

-- tote/omne sperantia = alle hoop laten varen

-- su deberes = zijn plichten verzaken

-- un function = een functie/ambt neerleggen

-- le lucta = de strijd opgeven, het bijltje er bij neerleggen

-- le studios = ophouden met studeren

-- un hypothese (-esis) = een hypothese opgeven

-- le poter = afstand doen van de macht

-- un region = een streek (voorgoed) verlaten

-- un urbe al inimico = een stad aan de vijand prijsgeven

-- su benes = afstand doen van zijn bezittingen

-- le via recte = van de rechte weg afdwalen

-- se a un vitio = zich overgeven aan een ondeugd

-- un subjecto = van een onderwerp afstappen

-- le domicilio conjugal = de echtelijke woning verlaten

-- le partito = als lid van de partij bedanken

-- un projecto = een plan laten varen

-- un projecto de lege = een wetsontwerp intrekken/terugnemen

-- le neutralitate = de neutraliteit opgeven

-- al oblido/oblivion = aan de vergetelheid prijsgeven

-- su isolamento = zich losmaken uit zijn isolament

-- un idea = een denkbeeld laten varen, zich losmaken van een denkbeeld

-- su auto(mobile) in le nive = zijn auto in de sneeuw laten staan

differer non significa -- = uitstel is geen afstel

le ordine de -- le nave = het bevel het schip te verlaten

mi fortias me abandona = mijn krachten begeven het

le valor me abandona = de moed ontzinkt me

ille abandona su parte de heritage a su fratre = hij staat zijn erfdeel af aan zijn broer

numerose curritores ha abandonate in le curso de iste etape (F) = talrijke renners hebben het opgegeven in de loop van deze etappe

+ abandonate adj

1 in de steek gelaten, verwaarloosd

-- de totes = door iedereen in de steek gelaten

-- a se mesme = aan zichzelf overgelaten

-- de Deo e del homines = van God en iedereen verlaten

un infante -- = een verlaten/in de steek gelaten kind

2 verlaten, onbeheerd

un casa -- = een verlaten huis

3 niet meer in gebruik, in onbruik

le altere cammino es -- = de andere weg wordt niet meer gebruikt

abandono sub

1 het verlaten, het opgeven, het afzien, het prijsgeven

le -- del domicilio/tecto conjugal = het verlaten van de echtelijke woning

-- del hostilitates = staking van de vijandelijkheden

le -- de un projecto = het opgeven van een plan

-- de territorio = gebiedsafstand

2 verlatenheid, verwaarlozing

lassar al -- = verwaarlozen, onverzorgd laten

morir in le -- = eenzaam sterven

esser in stato de -- = in staat van verval verkeren

3 ongedwongenheid, losheid, nonchalance, vrijheid

4 COMMUNICATION abandon

+ abasia sub

1 MEDICINA abasie

abassamento sub

1 het neerlaten, het verlagen, de daling, etc.

-- de un muro = het verlagen van een muur

-- del oculos/palpebras = neerslaan van de ogen

-- de un perpendiculo = neerlaten van een loodlijn

-- del velas = strijken van de zeilen

-- del voce = het zachter (gaan) spreken

-- del nivello de un liquido = verlaging van het peil van een vloeistof

-- del nivello del vita = verlaging van het levenspeil

-- del temperatura = verlaging van de temperatuur

-- del salarios = verlaging van de lonen

-- del tarifas = verlaging van de tarieven

-- del poter de compra = verlaging van de koopkracht

-- phreatic = grondwaterdaling

le -- de un cifra = het bijhalen van een cijfer (bij staartdeling)

-- del temperatura = verlagen van de temperatuur

MATHEMATICA le -- de un equation = het herleiden van een vergelijking

2 vernedering, het vernederen

abassar v

1 laten zakken, neerhalen, neerlaten, doen dalen, verlagen

-- un muro = een muur verlagen

-- le oculos = de ogen neerslaan

-- le palpebras = de oogleden neerslaan

-- le capite/testa = het hoofd laten hangen

-- un perpendiculo = een loodlijn neerlaten

-- le velas = de zeilen strijken

-- un cifra = een cijfer bijhalen (bij een staartdeling)

-- le voce = zachter (gaan) spreken

-- le volumine = het geluid wat zachter zetten

-- le nivello del vita = het levenspeil verlagen

-- le temperatura = de temperatuur verlagen

-- le calefaction = de verwarming lager zetten

-- le tarifas = de tarieven verlagen

-- le precios = de prijzen verlagen

le terreno se abassa verso le riviera = het terrein loopt af naar de rivier

MATHEMATICA -- le grado de un equation = de graad van een vergelijking verlagen

MATHEMATICA -- un equation = een vergelijking herleiden

le taxa de mortalitate se ha abassate = het sterftecijfer is gedaald

2 vernederen, verlagen

le miseria abassa le homine = de ellende verlaagt de mens

-- se a compromissos = zich verlagen tot compromissen

BIBLIA quicunque se abassara, essera elevate = wie zich vernedert, zal verheven worden

+ abat-jour sub FRANCESE

1 lampenkap

abatter v

1 neerslaan, vellen, omhakken, slopen, slechten, neerhalen, omverhalen, slachten

-- un casa = een huis slopen

-- un arbore = een boom vellen/omhakken

interdiction de -- = kapverbod

-- un muro = een muur slechten/omverhalen

-- un avion = een vliegtuig neerhalen

le avion se abatte = het vliegtuig stort neer

-- un vacca = een koe slachten

-- un cavallo vulnerate = een gewond paard afmaken

un nube de pulvere se ha abattite super le placia = een wolk van stof sloeg neer op het plein

abattimento sub

1 ontmoediging, moedeloosheid, neerslachtigheid, gedruktheid

abattite adj

1 terneergeslagen, ontmoedigd, neerslachtig, gedrukt, mistroostig

abattitor sub

1 iemand die velt, sloopt, etc., sloper, slachter, etc.

-- de arbores = houthakker

-- de cavallos = paardenslachter

abattitorio sub

1 slachthuis

-- de cavallos = paardenslachthuis

residuos de -- = abattoirafval

personal de -- = abattoirpersoneel

+ abaxial adj

1 BOTANICA latere -- de un folio = achter/onderkant van een blad

abbate sub

1 abt

-- mitrate = gemijterde abt

abbatessa sub

1 abdis

abbatia sub

1 abdijschap

2 abtsgebied

3 abdij

-- de benedictinos = benedictijnenabdij

abbatial adj

1 abtelijk, abts..., abdij...

missa -- = abbatiale mis

ecclesia -- = abdijkerk

schola -- = abdijschool

abbordabile adj

1 toegankelijk, genaakbaar

costa -- = toegankelijke kust

2 enterbaar

abbordage sub

1 entering

croc de -- = enterhaak

hacha {sj} de -- = enterbijl

abbordar v

1 landen, aan land gaan (vanaf schip), aanleggen, een haven aandoen

le vento nos impedi de -- = de wind verhindert ons te landen

2 in aanvaring komen met, aanvaren

le grande nave ha abbordate le barca de pisca = het grote schip heeft de vissersboot aangevaren

3 enteren

-- un nave = een schip enteren

4 aanspreken, aanklampen

-- un persona in le strata = iemand op straat aanspreken

-- un thema/subjecto = aan een onderwerp aansnijden

-- un persona con un cosa = iemand met iets aan boord komen

-- un problema con firmessa = een probleem flink aanpakken

+ abbordator sub

1 iemand die een schip entert

abbordo sub

1 landing

2 entering

abbreviamento sub

1 verkorting, afkorting, inkorting, bekorting, samenvatting, kort begrip, uittreksel

-- de un articulo = samenvatting van een artikel

-- (del tormentos) del agonia = stervensbekorting

abbreviar v

1 verkorten, afkorten, inkorten, bekorten, korter maken, samenvatten, uittrekken

-- un articulo troppo longe = een te lang artikel bekorten

-- un parola = een woord afkorten

-- un texto = een tekst samenvatten

-- su vita = zijn leven verkorten

-- le viage = de reis verkorten

-- le suffrentias de un animal = een dier uit zijn lijden verlossen

pro -- (lo) = om kort te gaan

abbreviate adj

1 kort, klein

abbreviation sub

1 Vide: abbreviamento

abbreviative adj

1 verkortend, afkortend, etc.

signo -- = afkortingsteken

formula -- = korte formule

abbreviator sub

1 verkorter, excerpeerder

abbreviatura sub

1 verkorte vorm van een woord, verkorting

+ abc sub

1 abc, alfabet

2 eerste beginselen (van een wetenschap, vak, enz.), abc

le -- del mestiero = het abc van het vak

+ abdicante adj

1 aftredend

abdicante sub

1 iemand die aftreedt

abdicar v

1 afstand doen, aftreden, neerleggen (ambt, etc.)

-- al throno/corona = afstand doen van de troon/kroon

-- su benes = afstand doen van zijn bezittingen

2 afzien van, laten varen

-- un idea = een idee laten varen

-- su responsabilitates = zijn verantwoordelijkheden van zich afschuiven

+ abdicatari adj

1 aftredend, die afstand doet

abdication sub

1 het aftreden, het afstand doen, het neerleggen (ambt, etc.), abdicatie, (troons)afstand

le -- de Carolo Quinte = de troonsafstand van Karel de Vijfde

+ abdicative adj

1 Vide: abdicatori

+ abdicator sub

1 iemand die aftreedt

+ abdicatori adj

1 aftredend, die aftreedt

abdominal adj

1 buik..., van de buik(holte)

dolor(es) -- = pijn in de (onder)buik, buikpijn

affection -- = buikaandoening

operation -- = buikoperatie

haber violente dolores -- = hevige buikpijn hebben

pariete -- = buikwand

respiration -- = buikademhaling

cavitate -- = buikholte

cinctura -- = buikgordel

musculo -- = buikspier

region -- = buikstreek

organo -- = buikorgaan

intestino -- = buikingewanden

aorta -- = buikaorta

vena -- = buikader

arteria -- = buikslagader

hernia -- = buikbreuk, ingewandsbreuk

vasculo -- = ruggevat

2 van het achterlijf

aletta/pinna -- = buikvin

abdomine sub

1 (onder)buik, buikholte

-- pendule = hangbuik

2 achterlijf (van insecten)

+ abdominose adj

1 dikbuikig, corpulent

abducer v

1 wegleiden, wegvoeren

2 PHYSIOLOGIA afvoeren

abduction sub

1 wegleiding, wegvoering

2 PHYSIOLOGIA abductie, buitenwaartse spierbeweging

+ abductor adj

1 wegleidend, wegvoerend

tubo -- = afvoerpijp

2 PHYSIOLOGIA musculo -- = afvoerder, buitenwaarts bewegende spier, abductor

abductor sub

1 PHYSIOLOGIA buitenwaarts bewegende spier, afvoerder, abductor

-- del pollice = afvoerder van de duim

+ abece sub

1 abc, alfabet

2 eerste beginselen (van wetenschap, vak, etc.), abc

ille ignora le -- del mestiero = hij is niet op de hoogte van de eerste beginselen van het vak

le -- del pictura = het abc van de schilderkunst

+ abecedario sub

1 abc-boek, eerste spelboekje

+ abelia sub

1 BOTANICA abelia

+ abelian adj

1 van Abel

MATHEMATICA functiones -- = functies van Abel

MATHEMATICA equation -- = vergelijking van Abel

aberrante adj

1 afwijkend, abnormaal, niet normaal

comportamento/conducta -- = abnormaal/afwijkend gedrag

idea -- = afwijkend idee

LINGUISTICA E GRAMMATICA forma -- = afwijkende vorm

BIOLOGIA specie -- = afwijkende soort

de modo -- = op een afwijkende manier

+ aberrantia sub

1 afwijking, afdwaling

aberrar v

1 afwijken

2 dwalen, zich vergissen

aberration sub

1 afwijking, afdwaling, ASTRONOMIA aberratie

-- mental = geestelijke afwijking, geestesstoornis

-- spheric/de sphericitate = sferische aberratie

-- de radios luminose = afwijking van lichtstralen

-- chromatic = chromatische aberratie

-- chromosomic = chromosomenafwijking

-- in le comptutator/computer (E) = storing in de computer

-- del comportamento = gedragsafwijking

le --es de su juventute = de dwalingen van zijn jeugd

+ abhorrente adj

1 afschuwelijk, weerzinwekkend, afstotend

systema -- = verfoeilijk systeem

+ abhorrentia sub

1 afschuw, gruwel

abhorrer v

1 verafschuwen, verfoeien

-- le dishonest(it)ate = oneerlijkheid verafschuwen

ille abhorre su vicino = hij haat zijn buurman

injustitia abhorrite = gruwelijk onrecht

abhorribile adj

1 afschuwelijk, verfoeilijk, gruwelijk, weerzinwekkend

abhorrimento sub

1 afschuw, gruwel

abiberar v

1 drenken (van vee)

-- su cavallo = zijn paard laten drinken

vaccas que se abibera in le rivo = koeien die uit de beek drinken

2 irrigeren, bevloeien (van land)

abiberatorio sub

1 drenkplaats (voor vee), drinkbak, drenkbak

menar bestial al -- = vee naar de drenkplaats brengen

abiete sub

1 BOTANICA spar

-- blanc/albe/argentee = zilverspar

cono de -- = sparappel, sparrenkegel

resina de -- = sparrenhars

ligno de -- = sparrenhout

bosco de --s = sparrenbos

branca de -- = sparrentak

+ abietin adj

1 BOTANICA bij een spar/den behorend

abiogenese (-esis) sub

1 abiogenese, spontane generatie

abiogenetic adj

1 abiogenetisch

+ abiotic adj

1 BOTANICA niet levend, zonder leven, abiotisch

zona -- = gebied waarin geen leven mogelijk is

natura -- = abiotische natuur

ambiente -- = abiotisch milieu

+ abiotrophia sub

1 MEDICINA abiotrofie

abjecte adj

1 verwerpelijk, verachtelijk, laag, gemeen

sentimentos -- = lage gevoelens

mentita -- = verachtelijke leugen

chantage -- = gemene chantage

creatura/persona -- = gemenerik

abjection sub

1 verwerpelijkheid, laagheid, schande, gemeenheid

le -- in le qual ille ha cadite = de gemeenheid waaraan hij zich heeft overgegeven

viver in le -- = in schande leven

+ abjurabile adj

1 die kan/moet worden afgezworen

+ abjuramento sub

1 Vide: abjuration

abjurar v

1 afzweren, afstand doen van, laten vallen, opgeven

-- le heresia = de ketterij afzweren

-- le protestantismo = het protestantisme afzweren

-- un rege = een koning afzweren

ille ha abjurate tote feritate = hij heeft alle trots van zich afgelegd

abjuration sub

1 (het) afzweren, afzwering

le -- del heresia = de afzwering van de ketterij

le -- de Philippe II = de afzwering van Filips II

+ abjurator sub

1 iemand die afzweert

+ abjuratori adj

1 de afzwering betreffend

acto -- = afzweringsacte

formula -- = afzweringsformule

+ ablactar v

1 (mbt kind, dier) spenen, van de borst nemen

+ ablactation sub

1 (mbt kind, dier) ablactatie, het spenen, het van de borst nemen

periodo de -- = speentijd

ablandar v

1 verzachten, zacht maken, week maken

-- le corde de = het hart vermurwen van

+ ablastina sub

1 BIOCHIMIA ablastine

+ ablation sub

1 MEDICINA wegneming van lichaamsdelen

-- de un ren = wegneming van een nier

-- de un tumor = wegneming van een tumor

-- del amygdalas = wegneming van de amandelen

2 GEOLOGIA ablatie, afslijting, afsmelting

-- glaciari = gletsjerafsmelting

-- de un glaciero = afsmelting van een gletsjer

+ ablative adj

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA

caso -- = ablatief

ablativo sub

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA ablatief, zesde naamval

-- absolute = absolute ablatief

mitter un parola al -- = een woord in de ablatief zetten

+ ablaut sub GERMANO

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA ablaut, klinkerwisseling, klankwisseling

+ ablegato sub

1 ablegaat (pauselijk gezant)

abluer v

1 wassen, reinigen (anque RELIGION)

ablution sub

1 wassing, reiniging (anque RELIGION)

--es ritual = rituele wassing

abnegar v

1 verloochenen

-- su relegion = zijn geloof afzweren

abnegation sub

1 (zelf)verloochening

spirito de -- = opofferingsgezindheid

acto de -- = daad van zelfverloochening

su -- es admirabile = zijn zelfverloochening is bewonderenswaardig

facer -- de se ipse = zichzelf verloochenen, zich opofferen

abolimento sub

1 afschaffing, opheffing, vernietiging, herroeping, intrekking, annulering, opruiming, kwijtschelding

-- del sclavitude = afschaffing van de slavernij

abolir v

1 afschaffen, opheffen, vernietigen, herroepen, intrekken, annuleren, opruimen, kwijtschelden, een eind maken aan

-- un lege = een wet afschaffen/intrekken

-- un pena = een straf kwijtschelden

-- le pena de morte = de doodstraf afschaffen

-- un decreto = een decreet intrekken

derecto abolite = vervallen recht

abolition sub

1 afschaffing, opheffing, vernietiging, herroeping, intrekking, annulering, opruiming, kwijtschelding

-- del sclavitude = afschaffing van de slavernij

-- del privilegios = afschaffing van de privileges

-- del pena de morte = afschaffing van de doodstraf

-- de un lege = intrekking van een wet

abolitionismo sub

1 abolitionisme (beweging ter afschaffing van de slavernij)

abolitionista sub

1 abolitionist (voorstander van de afschaffing van de slavernij)

+ abolitionista adj

1 abolitionistisch

+ abolitive adj

1 die/dat afschaft

lege -- = wet die iets afschaft

decreto -- = decreet dat iets afschaft

+ abomaso sub

1 lebmaag

abominabile adj

1 afschuwelijk, verfoeilijk, gruwelijk, afgrijselijk, verschrikkelijk, vreselijk, weerzinwekkend

crimine -- = afschuwelijke misdaad

tempore -- = rot weer

gusto/sapor -- = walgelijke smaak

systema -- = verfoeilijk systeem

cappello -- = foeilelijke hoed

--mente fede = foeilelijk

cantar abominabilemente = heel slecht zingen

abominar v

1 verfoeien, verafschuwen, gruwen van

-- le dishonest(it)ate = oneerlijkheid verafschuwen

io abomina le hypocrisia = ik verfoei schijnheiligheid

abomination sub

1 afschuw, afgrijzen, weerzin

2 iets afschuwelijks

iste chantage es un -- = die chantage is iets afschuwelijks

dicer -- = vreselijke dingen zeggen

abonamento sub

1 abonnement

billet de -- = seizoenkaart

tarifa de -- = abonnementstarief

precio de -- = abonnementsprijs

-- de theatro = schouwburgabonnement

-- mensual = maandabonnement

-- hebdomadari/septimanal = weekabonnement

-- trimestral = kwartaalabonnement

-- tramviari = tramabonnement

-- de traino = treinabonnement

-- annual/annue/pro un anno = jaarabonnement

-- de essayo = proefabonnement

prender/subscriber un -- a un jornal = een abonnement op een krant nemen

renovar le -- = het abonnement laten doorlopen, weer een abonnement nemen

disdicer un -- = een abonnement opzeggen

abonar(I) v

1 abonneren

-- se a un revista = zich op een tijdschrift abonneren

-- se a un gruppo in le Internet = lid worden van een (nieuws)groep in het Internet

abonar(II) v

1 verbeteren, beter maken

-- un terreno = een stuk grond verbeteren

+ abonato sub

1 abonné, abonnementshouder

representation reservate al --s = abonnementsvoorstelling

+ aboral adj

1 aboraal

+ aborigine adj

1 inheems, autochtoon

population -- = inheemse bevolking

aborigines sub pl

1 oorspronkelijke bewoners (dier, mens, plant), inboorlingen

le -- de Australia = de oorspronkelijke bewoners van Australië

abortamento sub

1 abortus, miskraam, vruchtafdrijving, ontijdige bevalling

-- spontanee = miskraam

lege super le -- = abortuswet

legislation relative al -- = abortuswetgeving

abortar v

1 ontijdig bevallen

-- se = abortus plegen

facer se -- = zich laten aborteren

2 aborteren, een miskraam veroorzaken

-- un pregnantia = een zwangerschap afbreken/onderbreken

3 mislukken

4 BIOLOGIA onontwikkeld blijven

+ abortator sub

1 aborteur, vruchtafdrijver

abortive adj

1 vruchtafdrijvend, een miskraam veroorzakend

remedio/pharmaco -- = vruchtafdrijvend middel

practicas -- = abortuspraktijken

2 onvoldragen, onrijp, mislukt

+ abortivo sub

1 vruchtafdrijvend middel, abortief

aborto sub

1 abortus, miskraam, vruchtafdrijving, ontijdige bevalling

provocar un -- = afdrijven, een abortus opwekken

-- provocate = abortus provocatus

-- illegal = illegale abortus

lege del -- = abortuswet

clinica pro --s = abortuskliniek

submitter se a un -- = een abortus ondergaan

ab ovo LATINO

1 ab ovo, vanaf het begin

+ abracadabra sub

1 abracadabra, brabbel/wartaal

abrader v

1 (uit)schuren, afschuren, (af)schaven, afslijten, uitslijten

le fluvio abrade le ripa = de rivier schuurt de oever uit

pelle abradite = geschuurde/ontvelde huid

abrasion sub

1 het (uit)schuren, het afschuren, afschuring, afslijting, afschaving

-- fluviatile/fluvial = fluviatiele abrasie

-- marin = mariene abrasie

resistentia al -- = afslijtingsbestendigheid

resistente al -- = slijtvast

test (A) de -- = afslijtingstoets

utensile de -- = slijpwerktuig

2 afgeschaafde plek

-- del pelle = ontvelde plek (op de huid), schaafwond

abrasive adj

1 (uit)schurend, afschurend, (af)schavend, afslijtend, uitslijtend, slijp..., polijst..

papiro -- = schuurpapier

productos -- = schuurmiddelen, slijpmiddelen

tela -- = schuurlinnen

pulvere -- = schuurpoeder, slijppoeder

disco -- = schuurschijf

rolo -- = schuurrol

spongia -- = schuurspons

arena/sablo -- = schuurzand

+ abrasivitate sub

1 (af/uit)schurend/(af)schavend/(uit)slijtend/slijpend/polijstend vermogen

+ abrasivo sub

1 schuurmiddel, slijpmiddel

+ abreaction sub

1 PSYCHOLOGIA afreagering

+ abreactive adj

1 PSYCHOLOGIA afreagerend

+ abreager v

1 PSYCHOLOGIA afreageren

abrogabile adj

1 intrekbaar, herroepbaar

abrogar v

1 afschaffen, opheffen, intrekken, herroepen

-- un lege = een wet intrekken

-- un regulamento = een reglement afschaffen

-- un disposition = een beschikking/bepaling intrekken

abrogation sub

1 afschaffing, opheffing, intrekking, herroeping

-- de un lege = intrekking van een wet

abrogative adj

1 intrekkend, afschaffend, herroepend

lege -- = wet die iets afschaft/intrekt

abrogator sub

1 iemand die afschaft/intrekt, etc.

abrogatori adj

1 intrekkend, afschaffend, herroepend

clausula -- = clausule/bepaling die in de afschaffing van iets voorziet

+ abronia sub

1 BOTANICA abronia

abrumper v

1 afbreken, (door)klieven, kloven

abrupte adj

1 steil, sterk hellend

rocca -- = steile rots

sentiero --- = sterk hellend pad

2 kortaf, abrupt, bruusk

responsa -- = bruusk antwoord

absceder v

1 een gezwel vormen, zweren, etteren

tumor que abscede = etterende tumor

abscesso sub

1 (etter)gezwel, abces

-- pulmonar = longabces

-- cerebral = hersenabces

-- maxillar = kaakabces

-- del hepate/ficato = levergezwel

-- furunculose = furunkuleus abces

-- matur = rijp gezwel

perciar/aperir un -- = een abces doorprikken

le -- ha perciate = het gezwel is doorgebroken

vacuar un -- = een gezwel uitdrukken

abscinder v

1 afsnijden

abscissa sub

1 MATHEMATICA abscis

-- curvilinee = kromlijnige abscis

+ abscission sub

1 afsnijding, BOTANICA abscissie

+ absconder v

1 verborgen houden

+ absconse adj

1 verborgen, duister, onbegrijpelijk

absentar v

1

-- se = afwezig zijn, wegblijven, weggaan, verlaten

io me absentera de Bilthoven alicun dies = ik ben een paar dagen weg uit Bilthoven

absente adj

1 afwezig

le personas -- habeva torto = de afwezigen hadden ongelijk

reguardo -- = afwezige blik

esser -- al lectiones = afwezig zijn bij de lessen

esser -- de casa = niet thuis zijn

+ absente sub

1 afwezige, absent

absentia sub

1 afwezigheid

-- scholar/in classe/in schola = schoolverzuim

-- justificate = geoorloofd (school)verzuim

-- autorisate = afwezigheid met verlof

-- non justificate = ongeoorloofd (school)verzuim

-- de systema = stelselloosheid

in -- de = bij afwezigheid van, bij gebrek aan

le --s de iste alumno es troppo numerose = die leerling verzuimt te vaak

brillar per su -- = schitteren door afwezigheid

absentismo, absenteismo sub

1 absent(e)isme, voortdurende of vaak voorkomende afwezigheid

-- scholar = schoolverzuim

absentista, absenteista sub

1 iemand die vaak verzuimt

2 grondbezitter die niet op de plaats van zijn bezittingen woont

+ absidal adj

1 ARTE DE CONSTRUER van de abside

cappella -- = straalkapel

ecclesia -- = koorkerk

+ abside sub

1 ARTE DE CONSTRUER abside, absis

+ absidiola sub

1 absidiola, absiskapel

absinthic adj

1 alsemachtig

2 absintachtig

absinthina sub

1 CHIMIA absinthine

absinthio sub

1 BOTANICA alsem

2 absint

absinthismo sub

1 absintverslaafdheid, absintvergiftiging

absolute adj

1 absoluut, onbeperkt, onvoorwaardelijk, definitief, volslagen, totaal, volstrekt

temperatura -- = absolute temperatuur

zero -- = absoluut nulpunt

poter -- = absolute macht

soverano -- = absoluut vorst

majoritate -- = volstrekte meerderheid

obedientia -- = stricte gehoorzaamheid

veritate -- = absolute waarheid

superlativo -- = absolute superlatief

ablativo -- = absolute ablatief

genitivo -- = absolute genitief

valor -- = absolute waarde

alcohol -- = absolute alcohol

silentio -- = volmaakte stilte ASTRONOMIA magnitude -- = absolute helderheid

musica -- = absolute muziek

promissa -- = onvoorwaardelijke belofte JURIDIC competentia -- = absolute competentie

MATHEMATICA valor -- de un numero real = absolute waarde van een reëel getal

impossibilitate -- = absolute onmogelijkheid

empleo -- de un verbo transitive = absoluut gebruik van een overgankelijk werkwoord

confidentia -- in le bon senso = onbeperkt vertrouwen in het gezonde verstand

absolution sub

1 absolutie, vergiffenis, vrijspraak, kwijtschelding

dar le -- a un peccator = een zondaar vergiffenis schenken

+ absolutisar v

1 verabsoluteren

+ absolutisation sub

1 verabsolutering

absolutismo sub

1 absolutisme, alleenheerschappij

absolutista sub

1 absolutist, voorstander van absolutisme

+ absolutista adj

1 absolutistisch

governamento -- = absolutistische regering

+ absolutistic adj

1 absolutistisch

principios -- = absolutistische principes

governamento -- = absolutistische regering

+ absolutitate sub

1 absoluutheid, volstrektheid

-- de un principio = absoluutheid van een principe

absolutor sub

1 RELIGION iemand die absolutie schenkt

absolutori adj

1 vrijsprekend, vergevend

judicamento/judicio/sententia -- = vrijspraak, ontslag van rechtsvervolging

2 RELIGION zonden kwijtscheldend, vergiffenis schenkend (anque JURIDIC)

absolver v

1 vergeven, vrijspreken, kwijtschelden, ontheffen

-- un accusato = een beklaagde vrijspreken

absorbente adj

1 absorberend, opslorpend, inzuigend

capacitate/poter -- = absorptievermogen

papiro -- = vloeipapier

material -- = absorberend materiaal

pariete -- = absorberende wand (voor geluid)

iste spongia es multo -- = deze spons neemt veel water op

+ absorbente sub

1 absorberende stof, absorptiemiddel

absorbentia sub

1 het opslorpen, het absorberen, absorptie, opslorping, 't opgaan in iets

absorber v

1 absorberen, opslorpen, inzuigen, opzuigen, in zich opnemen, geheel in beslag nemen

le plantas verde absorbe le gas carbonic del atmosphera = de groene planten nemen koolzuurgas uit de atmosfeer op

le spongia absorbe le aqua = de spons zuigt het water op

esser absorbite in un subjecto = in een onderwerp verdiept zijn

su multiple activitates le absorbe integremente = zijn vele bezigheden nemen hem geheel in beslag

absorbite in pensatas/pensamentos = in gedachten verzonken

le tinta es absorbite per le papiro = de inkt trekt in het papier

-- le attention = de aandacht in beslag nemen

-- multe tempore = veel tijd in beslag nemen

absorbibile adj

1 absorbeerbaar, opslorpbaar

+ absorbibilitate sub

1 absorberend vermogen, absorbeerbaarheid

absorption sub

1 het opslorpen, het absorberen, absorptie, opslorping, 't opgaan (in iets)

-- luminose/de luce/de lumine = lichtabsorptie

-- de sono = geluidabsorptie

-- de resonantia = absorptieresonantie

poter/capacitate de -- = absorptievermogen

curva de -- = absorptiecurve

linea de -- = absorptielijn

dynamometro de -- = remdynamometer

banda de -- = absorptieband

spectro de -- = absorptiespectrum

coefficiente de -- = absorptiecoëfficiënt

capacitate de -- = absorptievermogen

+ absorptive adj

1 Vide: absorbente

+ absorptivitate sub

1 absorptievermogen

+ abstemie adj

1 zich van alcoholische dranken onthoudend

+ abstemio sub

1 afschaffer (van alcoholische dranken), geheelonthouder

ille es -- = hij is van de blauwe knoop

abstention sub

1 niet-inmenging, onthouding, blanco stem

-- del voto = stemonthouding

le motion ha essite adoptate per vinti votos e duo abstentiones = de motie is aangenomen met twintig stemmen en twee onthoudingen

+ abstentionismo sub

1 POLITICA stemonthouding

abstentionista adj

1 voor onthouding in de politiek

abstentionista sub

1 voorstander van onthouding in de politiek, niet-stemmer (thuisblijver)

+ abstergente adj

1 reinigend

+ abstergente sub

1 reinigend middel, reinigingsmiddel

+ absterger v

1 reinigen

+ abstersion sub

1 het reinigen, reiniging

+ abstersive adj

1 reinigend

+ abstersivo sub

1 Vide: abstergente

abstinente adj

1 zich onthoudend, matig, sober

abstinentia sub

1 onthouding, matigheid

-- total = geheelonthouding

-- (sexual) periodic = periodieke onthouding

die/jorno de -- = onthoudingsdag

symptoma de -- = abstinentieverschijnsel, ontwenningsverschijnsel

2 RELIGION vasten

abstiner v

1

-- se = zich onthouden, niet gebruiken, er van afzien

-- se de alcohol = geen alcohol gebruiken

-- se de tabaco = zich van roken onthouden, niet roken

-- se de commentario = zich van commentaar onthouden

-- se de participar = van deelneming afzien

-- se del voto = zich van stemming onthouden, niet stemmen

-- se de tote critica = zich van alle kritiek onthouden

abstracte sub

1 abstract, ontastbaar, onstoffelijk

le blancor es un idea -- = witheid is een abstract idee

notion/concepto -- = abstract begrip

pensatas/pensamentos -- = abstracte gedachten

scientias -- = abstracte wetenschappen

le logica es un scientia -- = logica is een abstracte wetenschap

mathematica -- = zuivere wiskunde

arte -- = abstracte kunst

pictura -- = abstracte schilderkunst

pictor -- = abstracte schilder

exprimer se troppo abstractemente = zich te abstract uitdrukken

abstraction sub

1 het abstraheren, abstractie, abstract begrip, iets abstracts

facer -- de = buiten beschouwing laten, geen rekening houden met

facite -- de = afgezien van

+ abstractismo sub

1 ARTES PLASTIC abstractisme

+ abstractista sub

1 ARTES PLASTIC aanhanger van het abstractisme

+ abstractive adj

1 abstraherend

abstraher v

1 abstraheren, in gedachte afzonderen, onttrekken, aftrekken, scheiden

on debe -- pro generalisar = men moet abstraheren om te generaliseren

abstruder v

1 wegduwen

2 verbergen, geheim houden

abstruse adj

1 diepzinnig, duister, moeilijk te begrijpen, verborgen

rationamento -- = duistere redenering

problema -- = moeilijk te doorgronden probleem

exprimer se in modo -- = zich op duistere wijze uitdrukken

+ abstrusitate sub

1 diepzinnigheid, duisterheid

-- de un theoria = duisterheid van een theorie

absurde adj

1 absurd, ongerijmd, dwaas, zot, belachelijk

theatro -- = absurdistisch toneel

rationamento -- = absurde/dwaze redenering

conducta/comportamento -- = absurd gedrag

hasardo -- = absurd toeval

absurditate sub

1 absurde, ongerijmde, absurditeit, ongerijmdheid

dicer -- = onzin praten

-- del existentia = ongerijmdheid van het bestaan

committer un -- = iets absurds doen

iste refusa es un -- = die weigering is absurd

+ absurdo sub

1 absurde, ongerijmde

rationar per le -- = uit het ongerijmde redeneren

rationamento/demonstration per le -- , reduction al -- = bewijs uit het ongerijmde

theatro del -- = absurdistisch toneel

abuccamento sub

1 het pakken (met de mond)

2 het verbinden (van buizen)

3 onderhoud, gesprek

haber un -- con un persona = een onderhoud met iemand hebben

abuccar v

1 pakken (met de mond)

-- se = tot een gesprek komen, een onderhoud hebben

2 (buizen) verbinden

+ abulia sub

1 PSYCHOLOGIA willoosheid, wilszwakte, aboulie

+ abulic adj

1 PSYCHOLOGIA willoos

comportamento -- = willoos gedrag

+ abulico sub

1 PSYCHOLOGIA willoze

abundante adj

1 overvloedig, ruimschoots voldoende, rijk

pluvia -- = overvloedige regenval

recolta -- = rijke oogst

portion -- = ruime portie

nutrimento/alimentos -- = overvloedig voedsel

capillatura -- = overvloedige haardos

-- in aqua = waterrijk

il pluve/le pluvia cade abundantemente = het regent overvloedig

le factos lo ha abundantemente demonstrate = de feiten hebben het zeer duidelijk aangetoond

salar abundantemente = overvloedig met zout bestrooien

abundantia sub

1 overvloed, grote hoeveelheid

-- de flores = weelde van bloemen, bloemenpracht

le corno de -- = de hoorn des overvloeds

le annos de -- = de vette jaren

-- de detalios = overvloed aan details

societate de -- = welvaartmaatschappij

economia de -- = economie van de overvloed

haber moneta in -- = volop geld hebben

viver in le -- = in overvloed leven

+ abundantista sub

1 ECONOMIA, POLITICA aanhanger van de theorie van de overvloed

abundar v

1 overvloedig zijn, in overvloed voorkomen, talrijk zijn, in overvloed hebben

le cereales abunda = er is een overvloed aan granen

-- in difficultates = vol moeilijkheden zitten

-- in errores = wemelen van de fouten

le errores abunda in iste texto = de fouten zijn talrijk in die tekst

le fructos abunda iste estate = deze zomer is er zeer veel fruit

le pisces abunda in iste aqua = in dit water krioelt het van de vis

le exemplos abunda = de voorbeelden liggen voor het grijpen

ille abunda in anecdotas = hij weet altijd een massa anecdotes te vertellen

abusar v

1 -- de = misbruiken, misbruik maken van

-- del amicitate = misbruik maken van de vriendschap

-- de un juvena = een meisje misbruiken

abusator sub

1 iemand die misbruikt

abusive adj

1 verkeerd, onjuist, misleidend

costume -- = verkeerde gewoonte

empleo/uso -- de un vocabulo/parola = verkeerd/onjuist gebruik van een woord

appropriation -- = wederrechtelijke toeëigening

abusivemente = per abuis, per vergissing, abusievelijk

abuso sub

1 misbruik, verkeerd/onjuist gebruik, misstand

-- de confidentia = misbruik/schending van vertrouwen

-- de alcohol = alcoholmisbruik

-- de bibitas alcoholic = drankmisbruik

-- de poter = machtsmisbruik

-- de derecto = rechtsmisbruik

-- de autoritate = misbruik van gezag

--s flagrante = schreeuwende misstanden

le abuso de somniferos es periculose = misbruik van slaapmiddelen is gevaarlijk

signalar un -- = op een misstand wijzen

denunciar un -- = een misstand aan de kaak stellen

remediar a un -- = een einde maken aan een misbruik

iste -- es un accusation contra le societate = deze misstand is een aanklacht tegen de maatschappij

abysmal adj

1 bodemloos, onpeilbaar

oceano -- = diepzee

zona -- = diepzeezone

fauna -- = diepzeefauna

pisca -- = diepzeevisserij

ignorantia -- = grove onwetendheid

abysmo sub

1 afgrond, peilloze diepte

esser al bordo del -- = aan de rand van de afgrond staan

-- de miseria = poel van ellende

-- de dolor = een onpeilbare smart

le --s del inferno = de afgronden van de hel

il ha un enorme -- inter ille duo = er gaapt een diepe kloof tussen die twee

abyssal adj

1 bodemloos, onpeilbaar

oceano -- = diepzee

zona -- = diepzeezone, abyssale zone

fallia -- = abyssale breuk

rocca -- = abyssaal gesteente

fauna -- = diepzeefauna

pisce -- = diepzeevis

pisca -- = diepzeevisvangst

ignorantia -- = grove onwetendheid

abyssin adj

1 Abessijns

Abyssinia sub n pr

1 Abesssinië

abyssino sub

1 Abessiniër

abysso sub

1 afgrond, peilloze diepte

exploration del --s = diepzeeonderzoek

-- de miseria = poel van ellende

acacia sub

1 BOTANICA acacia

folio de -- = acaciablad

ligno de -- = acaciahout

academia sub

1 academie, school, instituut

-- de dansa = dansinstituut/academie

-- de musica = muziekschool

-- de equitation = rijschool

-- militar = militaire academie

-- de scientias = academie van wetenschappen

-- de (belle) artes = kunstacademie

Academia Royal Nederlandese del Scientias = Koninklijke Academie van Wetenschappen

academic adj

1 academisch

libertate -- = academische vrijheid

anno -- = academisch jaar

grado -- = academische graad

stilo -- = academische stijl

question -- = academische kwestie

academico sub

1 academicus

+ academismo sub

1 academisme

acaju sub

1 cashew

nuce de -- = cashewnoot

2 mahonie

+ acalculia sub

1 MEDICINA acalculie, rekenzwakte

+ acalephe sub

1 ZOOLOGIA schijfkwal

acantha sub

1 BOTANICA stekel, doorn

acanthaceas sub pl

1 BOTANICA acanthaceae, acanthusfamilie

acanthacee adj

1 acanthusachtig

+ acanthisflammee sub

1 ZOOLOGIA barmsijsje, paapje

acantho sub

1 BOTANICA acanthus, bereklauw

2 bladvormig loofwerk ter versiering op Corinthische zuilen

folio de -- = acanthusblad

motivo de -- = acanthusmotief

ornamento de -- = acanthusversiering

+ acanthocarpe adj

1 BOTANICA met stekelvruchten

planta -- = plant met stekelvruchten

+ acanthocephale adj

1 BOTANICA met stekelige of gedoornde hoofdjes

+ acanthocephalo sub

1 ZOOLOGIA haakworm

+ acanthocyto sub

1 acanthocyt

+ acanthopanax sub

1 BOTANICA stekelboompje

acanthophore adj

1 BOTANICA stekelig, doornig

+ acanthopterygios sub pl

1 ZOOLOGIA stekelvinnigen

+ acappella adj

1 MUSICA a cappella

choro -- = a cappellakoor

+ a cappella adv

1 MUSICA a cappella

cantar -- = a cappella zingen

+ acaricida sub

1 mijten verdelgend middel

+ acaro sub

1 ZOOLOGIA mijt

-- de caseo = kaasmijt

-- elephantin = olifantsluis

+ acarophobia sub

1 MEDICINA acarofobie, schurftvrees

+ acarose adj

1 mijterig

+ acarpe adj

1 BOTANICA niet vruchtdragend, steriel

+ acatalectic adj

1 acatalectisch

verso -- = voltallig vers van de Griekse en Latijnse poëzie

+ acatalepsia sub

1 PHILOSOPHIA acatalepsie

+ acataleptic adj

1 PHILOSOPHIA acataleptisch

+ acaule adj

1 BOTANICA stengelloos, zittend

plantas -- = stengelloze planten

gentiana -- = stengelloze gentiaan

cirsio -- = aarddistel

+ accalmia sub

1 METEO korte windstilte

+ accaparamento sub

1 het opkopen, het hamsteren

+ accaparar v

1 opkopen, hamsteren

le trusts (A) ha accaparate le production = de trusts hebben de produktie opgekocht

+ accaparator sub

1 opkoper, hamsteraar

-- de cereales = korenopkoper

+ accastellage sub

1 bovenbouw (van schip)

+ accastellamento sub

1 (een schip) van een bovenbouw voorzien

2 bovenbouw (van schip)

+ accastellar v

1 van een bovenbouw voorzien (schip)

acceder v

1 naderen, toegang hebben (tot)

on accede al cocina per un corridor = men heeft toegang tot de keuken via een gang

-- al poter = tot de macht komen, aan het bewind komen

il es difficile de -- al litteratura super iste subjecto = de literatuur over dit onderwerp is moeilijk toegankelijk

2 inwilligen, toestaan

-- al desiros/desiderios de un persona = op iemands wensen ingaan

-- a un requesta/petition = een verzoek inwilligen, aan een verzoek gevolg geven

accelerando adv ITALIANO

1 MUSICA accelerando

accelerar v

1 versnellen, bespoedigen, verhaasten

-- le movimento = de beweging versnellen

-- le motor = gas geven

-- le passo = vlugger gaan lopen

-- un reaction chimic = een chemische reactie versnellen

-- le rhythmo cardiac = de hartslag versnellen

-- le travalios/le labores = de werkzaamheden bespoedigen

-- su morte = zijn dood verhaasten

+ accelerate adj

1 versneld, spoed...

curso -- = spoedcursus, stoomcursus

pulso -- = versnelde pols

movimento uniformemente -- = eenparig versnelde beweging

in rhythmo -- = in versneld tempo

acceleration sub

1 versnelling, bespoediging

-- de un movimento = versnelling van een beweging

-- del gravitation/gravitate = versnelling van de zwaartekracht

-- de vibration = trillingsversnelling

-- absolute = absolute versnelling

pumpa de -- = acceleratiepomp

colpo de -- = het ineens gas geven (auto) PHYSICA -- angular = hoekversnelling

tempore de -- = acceleratietijd

via de -- = inrijstrook

+ accelerative adj

1 Vide: accelerator

accelerator sub

1 iemand die/iets dat versnelt

-- de particulas = deeltjesversneller, cyclotron

-- de electrones = elektronenversneller, betatron

-- circular = kringversneller

-- del parola = spraakversneller

2 versnelling (van fiets, etc.)

3 (pedal del) -- = gaspedaal (van auto)

premer/pulsar super le -- = gas geven (auto)

appoiar super le -- = het gaspedaal indrukken

laxar le -- = gas terugnemen

+ accelerator adj

1 accelererend, versnellend, bespoedigend

fortia -- = versnellende kracht

+ accelerogramma sub

1 accelerogram

+ accelerographo sub

1 versnellingsmeter

+ accelerometro sub

1 versnellingsmeter

accendalia sub

1 aanmaakhout

+ accendecigarro sub

1 sigarenaansteker

+ accendegas sub

1 gasaansteker

accender v

1 aansteken (vuur, licht), aanmaken (vuur)

-- un flammifero = een lucifer aansteken

-- le estufa = de kachel aansteken/aanleggen

-- un cigarretta = een sigaret aansteken

-- un candela = een kaars aansteken

-- le luce/lumine = het licht aandoen

-- le micca = de lont aansteken, de lont in het kruitvat steken

accendibile adj

1 ontvlambaar, brandbaar

accendimento sub

1 het aansteken (vuur), het aanmaken (vuur), ontsteking

scintilla de -- = ontstekingsvonk

bobina de -- = ontstekingsspoel

dispositivo de -- = ontstekingsmechanisme

temperatura de -- = ontstekingstemperatuur

accenditor sub

1 instrument om iets aan te steken (sigaretten, gas, etc.), aansteker

-- de gas = gasaansteker

-- automatic = zelfontsteker

+ accenditori adj

1 waarmee men iets aansteekt

candela -- = (lange/dunne) kaars

accensibile adj

1 ontvlambaar, brandbaar

accensibilitate sub

1 ontvlambaarheid, brandbaarheid

accento sub

1 accent, nadruk, klemtoon

-- principal = hoofdaccent

-- final = eindaccent

-- initial = beginaccent

-- secundari = bijaccent

-- tonic/tonal = tonisch accent

-- de phrase = zinsaccent

-- musical = muzikaal accent

-- dynamic = dynamisch accent

ubi cade le --? = waar valt het accent?

mitter/poner le -- super = de nadruk leggen op

displaciamento del -- = accentverschuiving

2 accentteken, klemtoonteken

-- circumflexe = "accent circonflex", kapje, dakje

-- acute = "accent aigu"

-- grave = "accent grave"

3 tongval, uitspraak

-- legier = licht accent

haber un -- = een bepaalde tongval hebben

parlar Interlingua con un -- nederlandese = Interlingua spreken met een Nederlands accent

4 toon

-- de reproche {sj} = toon van verwijt

-- planctive = klagelijke (onder)toon

+ accentual adj

1 waar het accent op valt, accent...

cambio/variation -- = accentverschuiving

accentuar v

1 accentueren, benadrukken, beklemtonen, de nadruk leggen op

-- le vocal ante le ultime consonante in interlingua = de klinker voor de laatste medeklinker beklemtonen in interlingua

-- un syllaba = de klemtoon op een lettergreep leggen

-- su effortio = zich sterker inspannen

-- su argumentos = zijn argumenten kracht bijzetten

-- alicun aspectos de un programma = enige aspekten van een programma benadrukken

2 accent(en) plaatsen op

-- un a = een accent zetten op de a

+ accentuate adj

1 met accent

verso -- = accentvers

syllaba -- = lettergreep die de klemtoom heeft

accentuation sub

1 accentuatie, accentuering, beklemtoning, nadruk

-- de un parola = accentuering van een woord

le regulas del -- russe = de regels van de Russische accentuering

signo de -- = accentteken

2 het plaatsen van accenttekens

acceptabile adj

1 acceptabel, aannemelijk, aanvaardbaar

travalio/labor -- = behoorlijk/redelijk werk

offerta -- = aannemelijk bod

pace -- = aanvaardbare vrede

illa habeva un alibi multo -- = ze had een zeer acceptabel alibi

acceptabilitate sub

1 aanvaardbaarheid, aannemelijkheid

-- de un proposition = aanvaardbaar-heid van een voorstel

acceptar v

1 accepteren, aannemen, aanvaarden

-- un invitation = op een uitnodiging ingaan

-- un donation = een schenking aanvaarden

-- un succession = een nalatenschap aanvaarden

-- telegramma = een telegram aannemen

-- un theoria = een theorie aanvaarden

-- le risco = het risico aanvaarden

-- le periculo = het gevaar aanvaarden

-- per acclamation = bij acclamatie aannemen

io non pote -- vostre proposition = ik kan uw voorstel niet aannemen

illes accepta con resignation le morte de lor infante = ze berusten in het verlies van hun kind

+ acceptate adj

1 aanvaard

methodo -- = aanvaarde/gangbare methode

acceptation sub

1 acceptatie, aanvaarding, aanneming

-- de un dono = aanneming van een gift

-- partial = gedeeltelijke acceptatie

-- conditional = voorwaardelijke acceptatie

-- inconditional = schone acceptatie

-- commercial/de commercio = handelsaccept

-- de un donation = aanvaarding van een schenking

credito de/per -- = acceptkrediet

commission de/pro -- = acceptprovisie

dar su -- = zijn goedkeuring geven, (met iets) instemmen

PSYCHOLOGIA -- de se = zelfaanvaarding

acception sub

1 betekenis (van een woord)

iste parola ha un -- negative = dit woord duidt een ongunstige hoedanigheid aan

-- currente de un parola = gewone betekenis van een woord

-- proprie = eigenlijke betekenis

-- figurate = figuurlijke betekenis

+ acceptor sub

1 iemand die/iets dat ontvangt

2 PHYSICA, CHIMIA, BIOLOGIA ontvanger, acceptor

-- de hydrogeno = waterstofacceptor

3 COMMERCIO iemand die een overeenkomst aanvaardt, acceptant

accessibile adj

1 toegankelijk, bereikbaar FIGURATE ontvankelijk, begrijpelijk

iste region es difficilemente -- = die streek is moeilijk toegankelijk

parco -- al visitatores = park dat toegankelijk is voor bezoekers

esser -- al ration = vatbaar zijn voor rede

-- voor het publiek = accessibile al publico

solo -- pro membros/socios = alleen toegankelijk voor leden

-- a totes = toegankelijk voor ieder, laagdrempelig

le litteratura super iste subjecto non es facilemente -- = de literatuur over dit onderwerp is moeilijk toegankelijk

accessibilitate sub

1 toegankelijkheid, bereikbaarheid, FIGURATE begrijpelijkheid

-- de un loco = bereikbaarheid van een plaats

accession sub

1 toetreding (tot partij, verdrag, etc.), toegang (tot troon, waardigheid, etc.)

-- al throno = troonsbestijging

-- de un pais al Union Europee = toetreding van een land tot de Europese Unie

accesso sub

1 toegang, toegangsrecht, toelating

haber -- = toegang hebben

le -- del terreno es interdicite/prohibite = de toegang tot het terrein is verboden

allée (F) de -- = oprijlaan

-- al jardin = toegang tot de tuin

via/cammino de -- = toegangsweg, invalsweg

scala de -- = toegangstrap

ponte de -- = toegangsbrug

puteo de -- = toegangsput, toegangskoker

tunnel (A) de -- = toegangstunnel

porto de -- facile = gemakkelijk te bereiken haven

persona de -- difficile = moeilijk te benaderen persoon

SPORT corridor de -- del/pro le jocatores = spelerstunnel

difficile de -- = moeilijk toegankelijk

facile de -- = gemakkelijk toegankelijk

de -- facile = gemakkelijk bereikbaar

dar -- a = toegang geven tot

foramine de -- = mangat COMPUTATOR tempore de -- = toegangstijd

2 aanval, vlaag, opwelling, bui

-- de dolor = pijnaanval

-- de asthma = astma-aanval

-- de febre = koortsaanval

-- epileptic = toeval

-- de furia/furor/ira/rabie/rage/cholera = uitbarsting van woede

-- de tusse = hoestbui

-- de riso = lachbui

-- de hysteria = aanval van hysterie

-- de follia = aanval van waanzin

accessori adj

1 bijkomstig, bijkomend, ondergeschikt, bijbehorend

avantage -- = nevenvoordeel

idea -- = bijkomstig idee

cosa -- = bijzaak

elemento -- = bijkomstigheid

sono -- = bijklank

interesse -- = ondergeschikt belang

phenomeno -- = begeleidingsverschijnsel

empleo -- = nevenbetrekking/baan, bijbetrekking/baan

travalio/labor -- = nevenarbeid

signification/significato -- = bijbetekenis

circumstantias -- = bijkomende omstandigheden

obligation -- = accessoire verbintenis

costos -- = meerdere (on)kosten MEDICINA symptoma -- = bijverschijnsel

accessorio sub

1 bijzaak, bijkomstigheid

--s = toebehoren, accessoires

--s de auto(mobile) = auto-accessoires

--s de theatro = toneelbenodigdheden

--s de toilette = toiletbenodigdheden

--s de bicycletta = fietsbenodigdheden

apparato photographic con --s = fototoestel met toebehoren

+ acciaccatura sub ITALIANO

1 MUSICA korte voorslag

accidental adj

1 accidenteel, toevallig

incontro -- = toevallige ontmoeting

coincidentia -- = toevallige samenloop

2 bijkomstig

thema -- = neventhema

3 door een ongeluk

morte -- = dood door ongeval

+ accidentate adj

1 GEOGRAPHIA geaccidenteerd, heuvelachtig

terreno -- = geaccidenteerd terrein

region -- = heuvelachtige streek

2 veelbewogen, avontuurlijk

vita -- = veelbewogen leven

accidente sub

1 toeval, toevalligheid

per -- = bij toeval, toevallig, per ongeluk

2 bijzaak, iets bijkomstigs

3 ongeval, ongeluk

-- de auto(mobile) = auto-ongeluk

-- de avion/de aviation = vliegtuigongeluk

-- de circulation/de traffico = verkeersongeluk

-- ferroviari = treinongeluk

-- minerari = mijnongeluk

-- de travalio/labor = arbeidsongeval

-- mortal = dodelijk ongeluk

--s personal/de persona = persoonlijke ongelukken

serie de --s = reeks ongevallen

percentage de --s = ongevallenpercentage

statistica de --s = ongevallenstatistiek

haber un -- = een ongeluk krijgen/hebben

perir in un -- = bij een ongeluk omkomen

assister a un -- = getuige zijn van een ongeluk

assecurantia contra --s = ongevallenverzekering

polissa de assecurantia contra --s = ongevallenpolis

4 LINGUISTICA E GRAMMATICA uitgang

-- grammatical = grammaticale uitgang

accider v

1 (toevallig) gebeuren

accisia sub

1 accijns

-- de bira = bieraccijns

acclamar v

1 toejuichen, applaudisseren

-- un orator = een spreker toejuichen

acclamation sub

1 acclamatie, toejuiching, bijval, applaus

adoptar per -- = met algemene goedkeuring/bij acclamatie aannemen

eligite per -- = bij acclamatie gekozen

acclamator sub

1 iemand die toejuicht/applaudisseert, toejuicher

+ acclamatori adj

1 toejuichend

+ acclimatabile adj

1 acclimatiseerbaar

iste planta non es -- in nostre pais = die plant is niet acclimatiseerbaar in ons land

acclimatar v

1 acclimatiseren, gewennen (aan een ander klimaat/een andere omgeving)

tu jam te ha acclimatate un pauco/un poco? = ben je al een beetje gewend?

acclimatation sub

1 acclimatisering, gewenning (aan ander klimaat/aan andere omgeving)

accollada sub

1 omhelzing bij verheffing tot ridder

dar le -- a un persona = iemand de ridderslag geven

2 accollada (bij plechtigheid), omhelzing, omarming

dar le -- a un persona = iemand (plechtig) omhelzen

-- fraternal = broederkus

3 accolade (typografisch teken)

-- vertical = verticale accolade

-- horizontal = horizontale accolade

accollar v

1 omhelzen met een accolade

accommodabile adj

1 aanpasbaar

accommodamento sub

1 minlijke schikking, regeling, vergelijk, compromis

tentar un -- = proberen tot een schikking te komen

venir a un -- = tot een vergelijk komen

+ accommodante adj

1 meegaand, inschikkelijk, toegeeflijk, toeschietelijk

persona -- = meegaand persoon

accommodar v

1 aanpassen

-- se al circumstantias = zich naar de omstandigheden schikken

2 schikken, tot een schikking komen, bijleggen, regelen

-- un querela = een ruzie bijleggen

3 accommoderen (van het oog)

accommodation sub

1 schikking, vergelijk, regeling

2 aanpassing

3 accommodatie (van het oog)

poter de -- (del oculo) = accommodatievermogen (van het oog)

accommodator sub

1 iemand die een schikking treft

accommodatori adj

1 PHYSIOLOGIA accommoderend

musculos -- = accommoderende spieren

+ accompaniabile adj

1 te vergezellen, te begeleiden

accompaniamento sub

1 het begeleiden, het vergezellen

littera de -- = begeleidend schrijven

2 gevolg, stoet, aanwezige personen, begeleidend gezelschap

3 MUSICA begeleiding

-- de piano = pianobegeleiding

-- de organo = orgelbegeleiding

-- improvisate = geïmproviseerd accompagnement

accompaniar v

1 vergezellen, begeleiden, meegaan met, (weg)brengen

-- a(l) casa = thuisbrengen

-- al traino = naar de trein brengen

-- un persona al cinema = met iemand naar de bioscoop gaan

-- un persona a su ultime reposo = iemand naar zijn laatste rustplaats brengen

-- un violinista al piano = een violist op de piano begeleiden

esser accompaniate de = gepaard gaan met

iste numero es accompaniate de un supplemento = bij dit nummer hoort een bijvoegsel

accompaniate de su modo de empleo = met gebruiksaanwijzing

littera accompaniante = begeleidend schrijven

accompaniator sub

1 begeleider (anque MUSICA)

-- touristic {oe} = reisleider

iste pianista es le -- de un violinista = die pianist is de begeleider van een violist

accopulamento sub

1 het koppelen, koppeling, schakeling

-- de vocabulos = woordverbinding

-- in serie = serieschakeling

-- in parallelo = parallelschakeling

-- conic/a conos = conuskoppeling, tapse wrijvingskoppeling

-- a/de friction = frictiekoppeling

-- reversibile = omkeerkoppeling

-- rigide = stijve verbinding

-- elastic = elastische verbinding

-- axial = askoppeling

-- a manichetto = mofkoppeling

-- dentate = tandkoppeling

biella de -- = koppelstang

mechanismo de -- = askoppelwerk

flangia de -- = verbindingsflens

2 paring, dekking

accopular v

1 koppelen, verenigen, aaneenschakelen, bijeenvoegen

-- generatores electric = elektrische generatoren koppelen

-- duo naves spatial = twee ruimteschepen aan elkaar koppelen

-- duo ideas disparate = twee niet bij elkaar passende ideeën verenigen

2 doen paren, laten dekken

accordabile adj

1 verenigbaar, verzoenbaar

2 MUSICA stembaar

3 wat kan worden toegestaan, wat kan worden ingewilligd

accordante adj

1 verenigbaar

2 harmonieus

accordar v

1 harmoniëren, in overeenstemming brengen

-- duo adversarios = twee tegenstanders tot elkaar brengen

2 MUSICA stemmen

-- un piano = een piano stemmen

martello a -- = stemhamer

3 toestaan, inwilligen, geven, schenken, verlenen, toekennen

-- un credito = een krediet verlenen

-- un licentia = een licentie afgeven

-- un favor = een gunst schenken

-- facilitates = faciliteiten verlenen

-- un audientia a un persona = iemand audiëntie verlenen

-- un patente/breveto = een patent verlenen

-- un previlegio = een voorrecht verlenen

-- un prorogation a un persona = iemand uitstel verlenen

qual valor debe io -- a iste declaration? = welke waarde moet ik aan deze verklaring toeschrijven?

4 RADIO afstemmen

5 LINGUISTICA E GRAMMATICA doen overeenstemmen (in getal en geslacht)

in francese on accorda le verbo con su subjecto = in het Frans brengt men het werkwoord in overeenstemming met zijn onderwerp

accordator sub

1 MUSICA stemmer

clave del -- = stemvork

-- de piano(s) = pianostemmer

+ accordatorio sub

1 stemhamer, stelhamer, stemsleutel

accordatura sub

1 MUSICA stemming (van instrument)

2 (toon)hoogte, toon

-- absolute/perfecte = absoluut gehoor

accordion sub

1 accordeon, trekharmonica

-- diatonic = diatonische accordeon

musica de -- = accordeonmuziek

solo de -- = accordeonsolo

porta in -- = harmonicadeur

accordionista sub

1 accordeonist, trekharmonicaspeler

accordo sub

1 overeenstemming, eendracht, eensgezindheid, akkoord

viver in -- = in goede harmonie leven

in -- con = in overeenstemming met

de commun -- = met onderling goedvinden

in commun -- con = in gemeen overleg met

de --! = afgesproken! in orde! akkoord!, aangenomen!

esser de -- = het eens zijn

arrivar/venir a un -- = tot een vergelijk komen

-- tacite = stilzwijgende overeenstemming

concluder un -- = een akkoord sluiten

signar un -- commercial = een handelsakkoord ondertekenen

mitter se/poner se de -- = het eens worden, tot overeenstemming komen

ager in -- con su principios = in overeenstemming met zijn principes handelen

secundo le -- = volgens afspraak

-- de principio = principeovereenkomst/akkord

-- bilateral = bilateraal verdrag

-- governamental = regeerakkoord

-- commercial = handelsakkoord/overeenkomst

-- de tregua = bestandsovereenkomst

-- salarial = loonakkoord

-- doanal = douaneovereenkomst

-- monetari = monetair akkoord

-- de precio = prijsafspraak

-- de clearing = clearingovereenkomst

-- de pagamentos = betalingsverdrag

-- judicial = gerechtelijk akkoord

-- quadro = raamakkoord

-- sector(i)al = deelakkoord

-- verbal = mondelinge overeenkomst

puncto de -- = punt van overeenstemming

2 MUSICA akkoord, samenklank

-- final = slotakkoord

-- dissonante = dissonant akkoord

--s derivate = afgeleide akkoorden

-- de quinta = kwintakkoord

--s polytonal = polytonale akkoorden

toccar un -- = een akkoord aanslaan

3 LINGUISTICA E GRAMMATICA overeenkomst, regering (in getal en geslacht)

accostabile adj

1 toegankelijk, genaakbaar

accostamento sub

1 benadering

accostar v

1 aanspreken, aanklampen

un persona incognite me ha accostate in le strata = een onbekende heeft me op straat aangesproken

+ accostumabile adj

1 waaraan men kan wennen

accostumar v

1 (ge)wennen

-- a un regula = aan een regel wennen

-- se a scriber su litteras in interlingua = zich er aan gewennen zijn brieven in interlingua te schrijven

accostumate adj

1 gewoon, gewend

al hora -- = op het gewone tijdstip, op het gebruikelijke uur

gesto -- = gewoontegebaar

accreditar v

1 van geloofsbrieven voorzien

-- un ambassador = een ambassadeur van geloofsbrieven voorzien

un agente accreditate = een officieel toegelaten agent

accrescer v

1 (aan)groeien, wassen, (doen) toenemen, vermeerderen, vergroten, versterken, uitbreiden, stijgen

-- su ricchessa = zijn rijkdom vergroten

-- su cognoscentias/cognoscimentos = zijn kennis uitbreiden

-- le valor = de waarde verhogen

le luce/lumine dulce accresceva le effecto = het gedempte licht verhoogde het effect

accrescimento sub

1 het aangroeien, het wassen, aanwas, vermeerdering, vergroting, toeneming, versterking, uitbreiding, verhoging

-- del valor = verhoging van de waarde

-- demographic = bevolkingsaanwas

-- de un fortuna = groei van een fortuin

-- del activo = vermogensaanwas

-- del dolor = toeneming van de pijn

+ accretion sub

1 accretie

accular v

1 met de rug doen leunen tegen, FIGURATE in een hoek laten dringen, in het nauw drijven

-- le inimico al mar = de vijand naar de zee terugdringen

+ acculturar v

1 (aanpassen aan een andere cultuur) accultureren

-- se = inburgeren

acculturation sub

1 (aanpassing aan een andere cultuur) acculturatie, inburgering

-- de un immigrato = de inburgering van een immigrant

processo de -- = acculturatieproces

+ accumulabile adj

1 wat kan worden geaccumuleerd/bijeengebracht/verzameld

accumulamento sub

1 accumulatie, op(een)hoping, opeenstapeling

accumular v

1 accumuleren, op(een)hopen, opeenstapelen, bijeenbrengen, verzamelen

-- provas = bewijzen opeenstapelen

-- tresores = schatten verzamelen

ille accumulava titulos = hij grossierde in titels

le difficultates se accumula = de moeilijkheden hopen zich op

costos que se accumula = oplopende kosten

accumulation sub

1 accumulatie, op(een)hoping, opeenstapeling

-- de ricchessas = opeenhoping van rijkdommen

-- de errores = opeenstapeling van misslagen

-- de catastrophes = opeenstapeling van rampen

-- de benes/capital = bezitsvorming

-- de sedimento = sedimentophoping

puncto de -- = accumulatiepunt ECONOMIA theoria del -- del capital = accumulatietheorie

+ accumulative adj

1 (ac)cumulerend

accumulator sub

1 iemand die ophoopt, etc

2 accu(mulator)

-- al plumbo = loodaccu

-- hydropneumatic = hydropneumatische accumulator

placa de -- = accuplaat

acido pro --s = accuzuur

cargar un -- = een accu laden

discargar un -- = een accu ontladen

recargar un -- = een accu herladen

+ accurate adj

1 nauwkeurig, zorgvuldig, accuraat

+ accuratessa sub

1 nauwkeurigheid, zorgvuldigheid, accuratesse

scriber con -- = accuraat schrijven

accurrer v

1 toesnellen, toeschieten, toelopen

-- in massa = te hoop lopen

-- impetuosemente = komen aanstormen

-- verso un persona = op iemand toesnellen

-- pro adjutar un persona = iemand te hulp schieten

le gente accurreva de omne partes = de mensen kwamen van alle kanten toelopen

accurtamento sub

1 verkorting, inkorting, afkorting

accurtar v

1 verkorten, inkorten, afkorten, korter maken

+ accurtation sub

1 verkorting, inkorting, afkorting

accusabile adj

1 laakbaar, berispelijk, afkeurenswaardig

accusabilitate sub

1 laakbaarheid, berispelijkheid, afkeurenswaardigheid

accusamento sub

1 beschuldiging, aanklacht

accusar v

1 ten laste leggen, beschuldigen, aanklagen, de schuld geven aan

-- un persona de furto/robamento = iemand van diefstal beschuldigen

2 -- reception de un littera = de ontvangst berichten van een brief

accusation sub

1 beschuldiging, aanklacht, aantijging

-- calumniose = lasterlijke aantijging

-- false = valse beschuldiging

acto de -- = akte van beschuldiging

mitter/poner un persona in stato de -- = iemand in staat van beschuldiging stellen

portar --es contra = beschuldigingen inbrengen tegen

refutar un -- = een beschuldiging van zich af werpen

jectar un -- al testa/capite de un persona = iemand een beschuldiging naar het hoofd slingeren

iste abuso es un -- contra le societate = deze misstand is een aanklacht tegen de maatschappij

+ accusative adj

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA van de accusatief, accusatief...

forma -- = accusatiefvorm

accusativo sub

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA accusatief, vierde naamval

accusato sub

1 beschuldigde, beklaagde, verdachte

banco del --s = beklaagdenbank

absolver un -- = een beklaagde vrijspreken

accusator sub

1 beschuldiger, aanklager

-- public = openbare aanklager

accusatori adj

1 beschuldigend, aanklagend

reguardo -- = beschuldigende blik

tono -- = beschuldigende toon

digito -- = beschuldigende vinger

littera -- = beschuldigende brief

2 de aanklager/aanklacht betreffend

+ acellular adj

1 BIOLOGIA zonder cellen, zonder celstructuur

+ acephale adj

1 ZOOLOGIA koploos (anque FIGURATE)

le musculos es molluscos -- = mossels zijn koploze weekdieren

monstro -- = monster zonder kop

manuscripto -- = manuscript waaraan de eerste bladzijden ontbreken

+ acephalia sub

1 ZOOLOGIA koploosheid

+ acephalos sub pl

1 ZOOLOGIA koploze dieren

+ aceraceas sub pl

1 BOTANICA esdoornfamilie

+ aceras sub

1 BOTANICA poppenorchis

acerbar v

1 verzuren, zuur maken, verbitteren, bitter maken

acerbe adj

1 (anque FIGURATE) zuur en bitter, wrang, scherp

fructo -- = wrange vrucht

acido -- = scherp zuur

critica -- = scherpe kritiek

parolas -- = scherpe/stekelige woorden

un dolor -- = een scherpe pijn

su tono -- me ha irritate = zijn scherpe toon heeft me geïrriteerd

acerbitate sub

1 (anque FIGURATE) bitterheid, wrangheid, scherpte

reager con -- = scherp reageren

acere sub

1 BOTANICA esdoorn, ahorn

-- saccharin = suikerahorn

-- rubre = zilveresdoorn

-- campestre = veldahorn, Spaanse aak

cortice de -- = esdoornbast

folio de -- = esdoornblad

branca de -- = esdoorntak

trunco de -- = esdoornstam

ligno de -- = esdoornhout

de ligno de -- = esdoornhouten

+ acereto sub

1 esdoornbos(je)

+ acescente adj

1 zuur wordend

bira -- = zuur wordend bier

+ acescentia sub

1 verzuring

-- de vinos = wijnverzuring

acetabulo sub

1 HISTORIA ROMAN acetabulum

2 ANATOMIA acetabulum, heupkom

+ acetaldehyde sub

1 CHIMIA acetaldehyde

acetamido sub

1 CHIMIA acetamide, aethaanamide

acetato sub

1 CHIMIA acetaat, azijnzuurzout

-- amylic = amylacetaat

-- cupric = koperacetaat

-- de plumbo = loodacetaat

-- de cellulosa = cellulose-acetaat

rayon (E) de -- = acetaatzijde

acetic adj

1 CHIMIA van azijn, azijn..., acet...

acido -- = azijnzuur

anhydrido -- = azijnzuuranhydride

fermentation -- = azijnzure gisting

aldehyde -- = acetaldehyde

odor -- = azijnlucht

acetificar v

1 zuur maken, verzuren

acetification sub

1 verzuring, zuurmaking

+ acetificator sub

1 zuurmaker

+ acetimetro sub

1 acetometer, azijnmeter

aceto sub

1 azijn

-- de vino = wijnazijn

-- de plumbo = loodazijn

-- balsamic = balsamicoazijn

acetona sub

1 CHIMIA aceton, propanon, azijngeest

+ acetonemia sub

1 MEDICINA acetonemie (aanwezigheid van aceton in het bloed)

+ acetonemic adj

1 MEDICINA acetonemisch

+ acetonic adj

1 CHIMIA mbt aceton, aceton...

+ acetonuria sub

1 MEDICINA acetonurie (aanwezigheid van aceton in de urine)

acetose adj

1 azijn...

sapor -- = azijnsmaak

aqua -- = azijnwater

+ acetositate sub

1 zuurheid (van azijn)

+ acetyl sub

1 CHIMIA acetyl(rest)

+ acetylcholina sub

1 BIOCHIMIA acetylcholine

acetylen sub

1 CHIMIA acetyleen, aethyn, carbidgas

lampa a/de -- = carbidlamp

lumine/luce a/de -- = acetyleenlicht, licht van een carbidlamp

exclaramento a/de -- = acetyleenverlichting

reservoir (F) de -- = acetyleenreservoir

bottilia de -- = acetyleengasfles

generator de -- = acetyleengasgenerator

+ acetylenic adj

1 CHIMIA acetyleen...

+ acetylsalicylic adj

1 CHIMIA acetylsalicyl...

acido -- = acetylsalicylzuur, aspirine

+ achene sub

1 schaalvrucht

Acheronte sub n pr

1 Acheron

achillea sub

1 BOTANICA achillea, duizendblad

-- ptarmic = velddragon, wilde bertram

Achilles sub n pr

1 MYTHOLOGIA Achilles

calce/talon de -- = Achilleshiel

tendon/tendine de -- = Achillespees

invulnerabilitate de -- = onkwetsbaarheid van Achilles

+ achondroplasia sub

1 MEDICINA achondroplasie

+ achromasia sub

1 MEDICINA achromasie

achromate adj

1 PHOTOGRAPHIA achromatisch, kleurloos

achromatic adj

1 PHOTOGRAPHIA achromatisch, kleurloos

systema -- = achromatisch stelsel

objectivo -- = achromatisch objectief

lente -- = achromatische lens

+ achromatina sub

1 BIOLOGIA achromatine

achromatisar v

1 PHOTOGRAPHIA achromatisch/kleurloos maken

-- un objectivo = een objectief achromatisch maken

achromatisation sub

1 PHOTOGRAPHIA het achromatisch/kleurloos maken

-- de un objectivo = het achromatisch maken van een objectief

achromatismo sub

1 PHOTOGRAPHIA achromatisme, kleurloosheid

+ achromatope adj

1 kleurenblind (voor alle kleuren)

achromatopsia sub

1 kleurenblindheid (voor alle kleuren)

+ achylia sub

1 MEDICINA achylie, afwezigheid van maagsap

+ achyranthes sub

1 BOTANICA kafbloem

acicula sub

1 BOTANICA naald(je), stekel(tje), doorn(tje)

acicular adj

1 BOTANICA etc., naaldvormig, met naaldjes

folio -- = naaldvormig blad

crystallo -- = naaldvormig kristal

acide adj

1 zuur

pluvia -- = zure regen

pomo/malo -- = zure appel

solution -- = zure oplossing

fermentation -- = zure gisting

haber un odor -- = zuur ruiken

haber un sapor/gusto -- = zuur smaken

+ acidemia sub

1 MEDICINA acidemie

+ acidifere adj

1 zuurhoudend

+ acidificabile adj

1 verzuurbaar

+ acidificante adj

1 zuurmakend

+ acidificante sub

1 zuurmaker

+ acidificar v

1 zuur maken, verzuren

-- vino = wijn zuur maken

substantia que se acidifica = stof die zuur wordt

+ acidification sub

1 verzuring

-- del solo = bodemverzuring

+ acidimetria sub

1 acidimetrie, zuurmeting

+ acidimetro sub

1 acidimeter, zuurweger, zuurmeter

+ aciditate sub

1 zuurheid

grado de -- = zuurgraad

-- de un citro = zuurheid van een citroen

-- gastric/de stomacho = maagzuur

suffrer de -- gastric = last van maagzuur hebben

FIGURATE -- de un remarca/observation = zuurheid van een opmerking

acido sub

1 zuur

-- carbonic = koolzuur

-- chlorhydric/hydrochloric = zoutzuur

-- nitric = salpeterzuur

-- oleic = oliezuur

-- cyanhydric/hydrocyanic/prussic = blauwzuur

-- chloric = chloorzuur

-- hypochlorose = onderchlorigzuur

-- picric = picrinezuur

-- arseniose = arsenigzuur

-- arsenic = arseenzuur

-- carbolic/phenic = carbolzuur

-- purpuric = purperzuur

-- oxalic = oxaalzuur

-- ascorbic = ascorbinezuur, vitamine C

-- sulfuric = zwavelzuur

-- sulfuric concentrate = geconcentreerd zwavelzuur

-- hyposulfurose = thiozwavelzuur

-- phosphoric = fosforzuur

-- hypophosphoric = hypofosforzuur

-- hypophosphorose = hypofosforigzuur

-- boric = boorzuur

-- lactic = melkzuur

-- citric = citroenzuur

-- barbituric = barbituurzuur

-- succinic = barnsteenzuur

-- camphoric = kamferzuur

-- quininic = kinazuur

-- xanthic = geelzuur

-- gallic = gallus/galnotenzuur

-- saccharic = suikerzuur

-- malic = appelzuur

-- gluconic = gluconzuur

-- stearic = stearinezuur

-- silicic = kiezelzuur

-- formic = mierenzuur

-- butyric = boterzuur

-- sebacic = talkzuur

-- linoleic = linolzuur

-- humic = humuszuur

-- suberic = kurkzuur

-- fulminante = knalzuur

-- acrylic = acrylzuur

-- racemic = druivenzuur

-- cobaltic = kobaltzuur

-- desoxyribonucleic = D.N.A.

-- grasse = vetzuur

--s grasse saturate = verzadigde vetzuren

--s grasse non-saturate = onverzadigde vetzuren

-- gastric/stomachal/de stomacho = maagzuur

-- polybasic = meerbasisch zuur

-- acerbe = scherp zuur

a proba/prova de --s, resistente a --s = zuurbestendig

libere de --s = zuurvrij

2 koolzuur, kooldioxide

+ acidogene adj

1 acidogeen, zuurvormend

+ acidolyse (-ysis) sub

1 CHIMIA acidolyse

+ acidophile adj

1 BOTANICA op zure grond gedijend/groeiend, zuurminnend, acidofiel

2 MEDICINA acidofiel

+ acidoresistente adj

1 zuurbestendig, zuurvast

+ acidoresistentia sub

1 zuurbestendigheid, zuurvastheid

+ acidose (-osis) sub

1 MEDICINA acidose, zuurvergiftiging

+ acidulante adj

1 een beetje zuur makend

acidular v

1 een beetje zuur maken (spijs, drank), aanzuren

bonbones acidulate = zuurtjes

-- un tisana = een kruidendrank aanzuren/zurig maken

+ acidulation sub

1 het lichtelijk zuur maken, aanzuring

acidule adj

1 een beetje zuur, lichtelijk zuur, zurig, zuurachtig, rins

gusto/sapor -- = zurige smaak, rinsheid

+ aciduria sub

1 MEDICINA acidurie

acierage sub

1 het aanbrengen van een staallaag(je)

2 omzetting in staal, verstaling

acierar v

1 tot staal maken, stalen

-- ferro = ijzer stalen

2 van een staallaag(je) voorzien, verstalen

patines acierate = verstaalde schaatsen

acieration sub

1 het aanbrengen van een staallaag(je)

acieria sub

1 staalfabriek, staalgieterij

aciero sub

1 staal

-- inoxydabile = roestvrij staal

-- cementate = cementstaal

-- Bessemer = bessemerstaal

-- compound (E) = compoundstaal

-- forgiate/forgiabile = smeedstaal

-- chromate = chroomstaal

-- al manganese = mangaanstaal

-- profilate = profielstaal

-- in barras = staafstaal

-- fin = fijnstaal

-- de qualitate superior = hoogwaardig staal

-- de blindage = pantserstaal

-- a banda = bandstaal

utensiles de -- = stalen gereedschap

catena de -- = stalen ketting

cultello de -- = stalen mes

industria de -- = staalindustrie

fabrica de -- = staalfabriek

fabricante de -- = staalfabrikant

fabrication de -- = staalfabricage

funderia de -- = staalgieterij

funditor de -- = staalgieter

production de -- = staalproductie

producto de -- = staalprodukt

construction in -- = staalconstructie

constructor in -- = staalconstructeur

filo de -- = staaldraad

cablo de -- = staal(draad)kabel

sling (A) de -- = staaldraadstrop

placa de -- = stalen plaat, staalplaat

lamina de -- = staalblik, dun staalplaat

magnete de -- = staalmagneet

lana de -- = staalwol

skeleto de -- = staalskelet

pulmon de -- = ijzeren long

blau de -- = staalblauw

musculos de -- = stalen spieren

duressa de -- = hardheid van staal

trust (A) del -- = staaltrust

temperar -- = staal harden

distemperar -- = staal ontharden

cravata gris -- = staalgrauwe das

+ aciforme adj

1 BOTANICA naaldvormig

+ aciniforme adj

1 BOTANICA druifachtig, trosvormig

+ acino sub

1 BOTANICA vruchtje (van verzamelvrucht), druif

2 ANATOMIA klierblaasje, klierkwabje, acinus

+ acinose adj

1 BOTANICA druifachtig, trosvormig

+ aclinic adj

1 aclinisch (van plaats waar aardmagnetisch veld geen inclinatie heeft)

linea -- = aclinische lijn, magnetische evenaar

puncto -- = aclinisch punt

loco -- = aclinische plaats

+ acme sub

1 hoogtepunt, top(punt)

2 MEDICINA acme, crisis (in ziekteverloop)

+ acne sub

1 MEDICINA acne, vetpuistje

-- juvenil = jeugdpuistjes

+ acneic adj

1 MEDICINA acne hebbend

pelle -- = door acne aangetaste huid

+ acneiforme adj

1 MEDICINA acneïform

aco sub

1 naald

-- magnetic = magneetnaald

-- de machina = machinenaald

-- de sutura = hechtnaald

-- a/de brodar = borduurnaald

-- a/de tricotar = breinaald

-- a/de sarcir = stopnaald

-- a/de suer = naainaald

infilar le -- = de draad in de naald steken

-- hypodermic/de syringa = injectienaald

-- de bussola = kompasnaald

-- de essayo = proefnaald

puncta del -- = punt van de naald

cercar un -- in un pila de feno = een naald in een hooiberg zoeken

+ acoasma sub

1 MEDICINA acoasma, gehoorhallucinatie

acologia sub

1 MEDICINA acologie

acologic adj

1 MEDICINA acologisch

+ acolyt(h)o sub

1 CATHOLICISMO acoliet

2 helper, hulpje, maat, handlanger

+ aconfessional adj

1 niet confessioneel

+ aconfessionalitate sub

1 afwezigheid van een confessioneel karakter

+ aconitina sub

1 BIOCHIMIA aconitine

+ aconito sub

1 BOTANICA akoniet, monnikskap

acordonar v

1 met koorden vastmaken

+ acoro sub

1 BOTANICA kalmoes, zwanebrood

tinctura de -- = kalmoestinctuur

+ acotyledone adj

1 BOTANICA bedektbloeiend, cryptogamisch

acquesto sub

1 het verworvene, aanwinst

nove --s de un bibliotheca = nieuwe aanwinsten van een een bibliotheek

acquiescente adj

1 toestemmend, instemmend, goedkeurend, inschikkelijk

acquiescentia sub

1 toestemming, instemming, goedkeuring, inwilliging, akkoord

acquiescer v

1 toestemmen, instemmen, goedkeuren, inwilligen, aanvaarden

quando io le ha proponite iste solution, ille ha acquiesite = toen ik hem dit voorstel deed, stemde hij er mee in

acquirer v

1 verkrijgen, verwerven, kopen

-- cognoscentias/cognoscimentos = kennis verwerven/vergaren/opdoen

-- un cosa per compra = iets door koop verwerven

-- le conviction = de overtuiging krijgen

-- fortia de lege = kracht van wet krijgen

-- nove energia = nieuwe energie opdoen

-- experientia = ervaring opdoen

-- prestigio = in aanzien stijgen

immunitate acquirite = verworven immuniteit

syndrome de immunodeficientia acquirite = AIDS

acquiribile adj

1 verkrijgbaar

acquiritor sub

1 iemand die iets verkrijgt, etc, koper

acquisition sub

1 het verkrijgen, het verwerven, verworvene, aanwinst, koop

-- de un casa = aankoop van een huis

-- a bon mercato = koopje

-- linguistic/de un lingua = taalverwerving

monstra me tu novelle -- = laat me je nieuwe aanwinst zien

poter de -- = koopkracht

costos de -- = acquisitiekosten

+ acquisitive adj

1 acquisitief

prescription -- = acquisitieve verjaring

acquisitor sub

1 iemand die iets verkrijgt, etc, koper

+ acrania sub

1 acranie

acre adj

1 scherp, bitter, wrang, bijtend

tono -- = bitse toon

fumo -- = snijdende rook

regurgitation -- = zure oprisping

acre sub

1 acre (Engelse landmaat: 4047 m2)

+ acribometro sub

1 acribometer

+ acridina sub

1 CHIMIA acridine

+ acridio sub

1 ZOOLOGIA treksprinkhaan

+ acridulce adj

1 zoetzuur

+ acriflavina sub

1 MEDICINA acriflavine

acrimonia sub

1 vinnigheid, scherpte, bitterheid, bitsheid

parlar con -- = zich bitter uitspreken

acrimoniose adj

1 vinnig, scherp, bitter, bits, pinnig

tono -- = vinnige toon

acritate sub

1 scherpte, bitterheid, wrangheid

+ acritic adj

1 niet kritisch

judicio -- = niet kritisch oordeel

acrobata sub

1 acrobaat, kunstenmaker

--s de un circo = acrobaten van een circus

-- aeree = stuntvlieger

acrobatia sub

1 acrobatiek, acrobatenkunst, acrobatentoer(en)

-- aeree = stuntvliegerij

acrobatic adj

1 acrobatisch

salto -- = acrobatische sprong

volo -- = kunstvlucht, stunt

exercitios -- = acrobatische oefeningen

acrobatismo sub

1 acrobatiek, acrobatenkunst, acrobatentoer(en)

-- aeree = luchtacrobatiek

+ acrocarpe adj

1 BOTANICA met de vrucht op het eind van de steel

+ acrocentric adj

1 acrocentrisch

+ acrocephale adj

1 MEDICINA acrocefaal, torenschedelig, punthoofdig

+ acrocephalia sub

1 MEDICINA acrocefalie, torenschedel, punthoofd

+ acrocephalo sub

1 ZOOLOGIA karekiet

-- palustre = bosrietzanger, wilgesijsje

+ acrocyanose (-osis) sub

1 MEDICINA acrocyanose

+ acroleina sub

1 acroleïne, acrylaldehyde

+ acrolitho sub

1 acroliet

+ acromegalia sub

1 MEDICINA acromegalie, te zwaar beenderstelsel

+ acromegalic adj

1 MEDICINA acromegalisch

+ acromial adj

1 MEDICINA acromion..., schoudertop...

apophyse (-ysis) -- = schouderbladuitsteeksel

+ acromio sub

1 ANATOMIA acromion, schoudertop, schouderbladuitsteeksel

+ acronymo sub

1 acroniem, letterwoord

+ acropathia sub

1 MEDICINA acropathie

+ acropathologia sub

1 MEDICINA acropathologie

+ acropetale adj

1 BOTANICA met spitse kroonbladen

+ acropete adj

1 (van bloeiwijze) zich naar boven toe ontwikkelend

+ acrophobia sub

1 acrofobie, hoogtevrees

acropole sub

1 burchtheuvel, citadel

+ acrosepale adj

1 BOTANICA met spitse kelkbladen

+ acrosoma sub

1 BIOLOGIA acrosoom

acrostichio sub

1 acrostichon, naamvers, naamdicht, letterdicht

+ acroterio sub

1 ARTE DE CONSTRUER acroterie

+ acryl sub

1 CHIMIA acryl

+ acrylato sub

1 CHIMIA acrylaat

+ acrylic adj

1 CHIMIA acryl...

acido -- = acrylzuur

fibra -- = acrylvezel

resina -- = acrylhars

color -- = acrylverf

filo -- = acrylgaren

+ actea sub

1 BOTANICA Christoffelkruid

-- spicate = zwarte gifbes

+ actina sub

1 BIOCHIMIA actine

+ actinia sub

1 ZOOLOGIA zeeanemoon, actinie

+ actinic adj

1 PHYSICA actinisch

lumine/luce non-actinic = dokalicht

radios -- = actinische lichtstralen

sensibilitate -- = lichtgevoeligheid

conjunctivitis -- = lasogen

+ actinicitate sub

1 actiniteit, fotochemische werking van het licht

+ actinismo sub

1 PHYSICA actiniteit, fotochemische werking van het licht

+ actinitis sub

1 MEDICINA huidontsteking door zonlicht

+ actinium sub

1 CHIMIA actinium

+ actinogramma sub

1 actinogram

+ actinographia sub

1 actinografie

+ actinographic adj

1 MEDICINA actinografisch

+ actinologia sub

1 MEDICINA actinologie, stralingswetenschap

+ actinologic adj

1 MEDICINA actinologisch

+ actinometria sub

1 PHYSICA actinometrie, stralingsmeting

+ actinometric adj

1 PHYSICA actinometrisch

+ actinometro sub

1 MEDICINA actinometer, stralingsmeter

+ actinomorphe adj

1 BOTANICA actinomorf, radiair symmetrisch

+ actinomorphia sub

1 BOTANICA actinomorfie

+ actinomycetina sub

1 BIOCHIMIA actinomycetine

+ actinomyceto sub

1 BOTANICA straalzwam, schimmel

+ actinomycina sub

1 BIOCHIMIA actinomycine

+ actinomycose (-osis) sub

1 MEDICINA actinomycose, straalzwamziekte

+ actinomycosic adj

1 actinomycotisch

+ actinotherapia sub

1 MEDICINA actinotherapie, bestralingstherapie

action sub

1 handeling, bedrijvigheid, werking, actie, daad

linea de -- = richtlijn waarnaar gehandeld wordt

homine de -- = man van de daad

-- fulmine = bliksemactie

-- retardatori = vertragende actie

-- meritori = verdienstelijke daad

-- miraculose = wonderdaad

-- magnetic = magnetische werking

-- desperate = wanhoopsdaad

-- de solidaritate = solidariteitsactie

-- de un roman = handeling van een roman

-- de un medicamento = werking van een geneesmiddel

-- curative = geneeskrachtige werking

--es fraudulente = bedrieglijke handelingen

-- demoliente del tempore = tand des tijds

-- politic = politieke actie

-- de massa = massa-actie

-- de succurso = hulpactie

-- salarial = loon/salarisactie

-- militar = gevechtshandeling

-- kamikaze = kamikaze-actie

--es dur = harde acties

-- reciproc = wisselwerking

-- chimic = chemische werking

-- antisportive = onsportief iets, onsportiviteit, onsportief optreden

--es indecente = oneerbare handelingen

--es ceremonial = ceremoniële handelingen

radio de -- = actieradius

committee (A) de -- = actiecomité

gruppo de -- = actiegroep

film (A) de -- = actiefilm

medio de -- = actiemiddel

programma de -- = actieprogramma

libertate de -- = vrijheid van handelen

-- e reaction = actie en reactie

campo de -- = arbeidsveld

sphera de -- = werkingssfeer/gebied

unitate de -- = eenheid van handeling

margine de -- = beleidsruimte

in -- = in actie/werking/bedrijf

mitter/poner in -- = in werking stellen

mitter/poner foris de/foras de -- = buiten werking stellen

entrar in -- = in actie komen

unir le -- al parola = de daad bij het woord voegen

passar al -- = tot actie overgaan, in actie komen

isto esseva un -- isolate = deze handeling stond op zichzelf

2 JURIDIC rechtshandeling

-- civil = civiel proces, burgerrechtelijke rechtshandeling

3 FINANCIAS aandeel

societate per --es = aandelenmaatschappij

pacchetto de --es = pakket aandelen, aandelenpakket

option de --es = aandelenoptie

-- petroler = olieaandeel

-- privilegiate/preferential/de prioritate = preferent aandeel

-- al portator = aandeel aan toonder

-- nominative/nominal/registrate = aandeel op naam

-- ordinari = gewoon aandeel

-- convertibile = converteerbaar aandeel

-- bancari = bankaandeel

-- de minas = mijnaandeel

titulo de -- = aandeelbewijs

tenitor de --es = aandeelhouder

mercato de --es = aandelenmarkt

capital in --es = aandelenkapitaal

emitter --es = aandelen uitgeven

emission de --es = uitgifte van aandelen

cancellar --es = aandelen intrekken

4 MILITAR gevecht, treffen

actionabile adj

1 wat in werking gesteld kan worden

2 JURIDIC vervolgbaar, strafbaar

+ actionamento sub

1 (het) aanzetten (v. machine), aandrijving

-- a distantia = afstandsbediening

actionar v

1 in werking stellen, in beweging brengen, aandrijven

-- le sedia ejectabile = de schietstoel in werking stellen

-- le motor = de motor aanzetten

-- le freno = remmen

le vapor actiona le turbina = de stoom drijft de turbine aan

-- per un motor electric = door een elektromotor aandrijven

-- un tabula de commutatores = een schakelbord bedienen

-- le suffletto = aan de blaasbalg trekken

+ actionari adj

1 aandeel..., aandelen...

titulo/certificato -- = aandeelbewijs

pacchetto -- = aandelenpakket

capital -- = aandelenkapitaal

mercato -- = aandelenmarkt

+ actionariato sub

1 aandeelhouderschap

2 (de) aandeelhouders

actionero sub

1 Vide: actionista

actionista sub

1 aandeelhouder

-- ordinari = gewoon aandeelhouder

-- majoritari = hoofdaandeelhouder

registro de --s = lijst van aandeelhouders

assemblea de --s = aandeelhoudersvergadering

commission de --s = aandeelhouderscommissie

association de --s = aandeelhoudersvereniging

certificato de -- = aandeelhoudersbewijs

activar v

1 actief maken, activeren, aanwakkeren, opwekken, wakker schudden

-- un machina = een machine aanzetten

-- le foco = het vuur oprakelen

-- le circulation del sanguine = de circulatie van het bloed op gang brengen

le vento activava le incendio = de wind wakkerde de brand aan

carbon activate = geactiveerde koolstof

activation

1 het actief maken, het activeren, etc

analyse (-ysis) per -- = activeringsanalyse

+ activator sub

1 activator

active adj

1 actief, werkzaam, werkend

population -- = beroepsbevolking

commercio -- = drukke handel

vita -- = actief/arbeidzaam leven

in servicio -- = in actieve/werkelijke dienst

vulcano -- = werkende vulkaan

immunitate -- = actieve immuniteit LINGUISTICA E GRAMMATICA

voce/forma -- = bedrijvende vorm

ille se occupa de illo activemente = hij houdt zich er actief mee bezig

+ activismo sub

1 POLITICA etc. activisme

+ activista sub

1 POLITICA etc. activist

+ activistic adj

1 POLITICA etc. activistisch

activitate sub

1 activiteit, werkzaamheid, bedrijvigheid, werking, bezigheid

-- professional = beroepsbezigheid

--s portuari = havenactiviteiten

--s jornalistic = journalistieke werkzaamheden

-- aeree = bedrijvigheid in de lucht

--s quotidian = dagelijkse werkzaamheden

-- cerebral = hersenwerking

-- solar = zonne-activiteit

le -- industrial de un region = de industriële bedrijvigheid van een streek

coefficiente de -- = activiteitscoëfficiënt

sete de -- = dadendrang

sphera de -- = arbeidsveld/terrein

in -- = in actie/werking/bedrijf

le fabrica es in plen -- = de fabriek werkt op volle kracht

morir in plen -- = in het harnas sterven

vulcano in -- = werkende vulkaan

displicar un grande -- = een grote activiteit ontplooien

--s parascholar = buitenschoolse activiteiten

activo sub

1 COMMERCIO actief, bezit, vermogen

le -- e le passivo de un balancia = het actief en het passief van een balans

-- de un succession = vermogen van een nalatenschap

-- liquide = liquide middelen

accrescimento/incremento del -- = vermogensaanwas

stato del -- e del passivo = staat van baten en schulden

acto sub

1 handeling, daad

-- medical = medische verrichting

-- juridic = rechtshandeling

-- de corage = daad van moed

-- de guerra = oorlogsdaad

-- hostil/de hostilitate = vijandige daad

-- de pirateria ferroviari = treinkaping

-- de violentia = gewelddaad

--s de vandalismo = baldadigheid

-- de crueltate = gruweldaad

-- desperate = wanhoopsdaad

-- heroic/de heroismo = heldendaad

-- delictuose/illegitime = onrechtmatige daad

-- religiose = godsdienstige handeling

-- inconveniente = onbetamelijke daad

-- sexual = geslachtsdaad

--s infantil = infantiele handelingen BIBLIA --s del Apostolos = Handelingen der Apostelen

transformar/converter in --s = in daden omzetten

2 akte, bedrijf (toneel)

tragedia in cinque --s = treurspel in vijf bedrijven

pièce (F) in un -- = eenakter

3 nummer (circus, etc.)

4 akte, verslag, (pl ) handelingen, notulen (anque JURIDIC)

--s del parlamento = handelingen van het parlement

--s del reunion = notulen van de vergadering

scriber/facer/rediger le --s = de notulen maken, notuleren

notar/inscriber/mentionar in le --s = in de notulen opnemen

redactor del --s = notulant, notulist

registro/libro del --s = notulenboek

-- de accusation = akte van beschuldiging

-- del stato civil = akte van de burgelijke stand

-- baptismal = doopakte

-- de nascentia = geboorteakte/oorkonde

-- de decesso/de morte = akte van overlijden

-- de fundation = stichtingsakte

-- de donation = schenkingsakte

-- de vendita = verkoopakte

--s authentic = echte bescheiden

-- de nomination/appunctamento = akte van aanstelling/benoeming

-- juridic = rechtshandeling

-- collusive/collusori = samenspanning, collusie

-- de cession = akte van cessie

--s de un congresso = handelingen van een congres

-- notarial = notariële akte

le ultime -- de un conflicto = de slotscène van een conflict

facer -- de presentia = acte van presence geven

+ actomyosina sub

1 BIOLOGIA actomyosine

actor sub

1 acteur, toneelspeler

-- tragic = treurspelspeler

-- professional = beroepsspeler

actrice sub

1 actrice, toneelspeelster

+ actuabile adj

1 wat in beweging gebracht kan worden, wat in werking gesteld kan worden

actual adj

1 werkelijk, feitelijk

domicilio -- = domicilio actual

2 actueel, tegenwoordig, huidig

principe/prince -- = regerend vorst

governamento -- = tegenwoordige/huidige regering

le juventute -- = de jeugd van tegenwoordig

le presidente -- = de tegenwoordige president

le situation -- = de huidige toestand

le -- tendentias politic = de huidige stromingen in de politiek

actualisar v

1 verwezenlijken, verwerkelijken

2 actueel maken

-- un manual scholar = een schoolboek up to date maken

-- un problema = een oud probleem weer actueel maken

-- le programma de un computator/computer (A) = een computerprogramma updaten

edition actualisate = nieuwe bijgewerkte druk

actualisation sub

1 verwezenlijking, verwerkelijking

2 het actueel maken, het actualiseren

le -- de cognoscentias/cognoscimentos = het actualiseren van kennis

+ actualismo sub

1 PHILOSOPHIA actualisme

+ actualista sub

1 PHILOSOPHIA actualist

+ actualista adj

1 PHILOSOPHIA actualistisch

actualitate sub

1 actualiteit, het gebeuren, huidige situatie, iets dat actueel is

-- quotidian = dagelijks gebeuren

subjecto de -- = actueel onderwerp

-- sportive = sportgebeuren

-- economic = huidige economische toestand

-- mundial = wereldgebeuren

-- politic = politieke gebeuren

-- de un problema = actualiteit van een probleem

--s = RADIO, TELEVISION, CINEMA nieuws, journaal

--s filmate = filmjournaal

ideas que conserva lor -- = ideeën die blijven gelden

sequer le -- = de actualiteit volgen

sublinear le -- de un problema = de actualiteit van een probleem onderstrepen

actualmente adv

1 werkelijk, feitelijk

2 nu, tegenwoordig

le racias existente -- = de thans bestaande rassen

actuar v

1 in beweging brengen, in werking stellen, aandrijven

actuarial adj

1 actuarieel

scientia -- = actuariële wetenschap

mathematica -- = verzekeringswiskunde

actuariato sub

1 actuariaat

2 kantoor van actuaris

actuario sub

1 actuaris

actuation sub

1 het in beweging brengen, het in werking stellen, aandrijving

+ acuitate sub

1 scherpte, intensiteit, hevigheid

-- sensorial = scherpte van de zintuigen

-- visual/del facultate visive/del vista/del vision = scherpte van het gezichtsvermogen

-- auditive/auditori/del audition = scherpte van het gehoor

reduction del -- auditive = gehoorvermindering

-- de un sono = intensiteit van een geluid

aculeate adj

1 ZOOLOGIA angeldragend

insecto -- = angeldragend insect

2 BOTANICA met stekels, stekelig

rusco -- = muisdoorn

polysticho -- = naaldvaren

aculeiforme adj

1 BOTANICA stekelvormig, naaldvormig

aculeo sub

1 ZOOLOGIA angel

-- de vespa = wespenangel

2 BOTANICA stekel, doorn

+ acumetria

1 acumetrie, gehoorscherptemeting

+ acumetric adj

1 acumetrisch

+ acumetro sub

1 gehoorscherptemeter

acuminar v

1 BOTANICA, ZOOLOGIA puntig maken, spits maken, scherp maken

acuminate adj

1 ZOOLOGIA, BOTANICA puntig, spits, scherp

folios -- = puntige bladeren

acumine sub

1 BOTANICA spits toelopend deel van een plant

2 scherpzinnigheid

+ acupressura sub

1 MEDICINA acupressuur

acupunctura sub

1 MEDICINA acupunctuur

-- chinese = Chinese acupunctuur

acupuncturar v

1 MEDICINA acupunctuur toepassen

+ acupuncturista sub

1 acupuncturist, acupuncteur

acustic adj

1 akoestisch

massa -- = akoestische massa

centro -- = akoestisch middelpunt

concentration -- = bundeling van geluid

balancia -- = akoestische balans

fluxo/currente -- = akoestische flux

dispersion -- = akoestische dispersie

resistentia -- = akoestische weerstand

isolation -- = akoestische isolatie

reactantia -- = akoestische reactantie

inductantia -- = akoestische inductantie

interactiones -- = akoestische wisselwerkingen

constante -- de propagation = akoestische voortplantingsconstante

impedantia -- = akoestische impedantie

imagine -- = akoestisch beeld, klankbeeld

viscosimetro -- = akoestische viscosimeter

interferometro acustic = akoestische interferometer

altimetro -- = akoestische hoogtemeter

radiometro -- = akoestische stralingsmeter

lente -- = akoestische lens

amplificator -- = akoestische versterker

detector -- = akoestische detector

sensor -- = akoestische sensor

gitarra/guitarra -- = akoestische gitaar

pannello -- = akoestisch paneel

sonda -- (a echo) = echolood

sondage -- = echopeiling

perception -- = akoestische perceptie

refraction -- = akoestische refractie

resonator -- = akoestische resonator

trauma/traumatismo -- = akoestisch trauma

2 geluids..., gehoor(s)..

signal -- = geluidsignaal

apparato -- = gehoorapparaat

nervo -- = gehoorzenuw

via/ducto/conducto/meato -- = gehoorbuis, gehoorgang, gehoorweg (van het oor)

physiologia -- = toonfysiologie

corno/cornetta -- = oorhoorn, geluidshoorn

tubo -- = spreekbuis

entrata -- = geluidopening

isolamento -- = geluidsisolatie

pollution -- = geluidshinder

umbra -- = geluidsschaduw

transmission -- = geluiddoorlating

attenuation -- = geluiddemping

apparato de detection -- = luisterapparaat

poter/potentia -- = geluidvermogen

impulso/impulsion -- = geluidstoot

acustica sub

1 (geluidsleer) acustica, akoestiek

-- applicate = toegepaste akoestiek

2 (geluidskwaliteit) akoestiek

-- de un sala = akoestiek van een zaal

+ acustoelectric adj

1 akoesto-elektrisch

convertitor -- = akoesto-elektrische omvormer

+ acutangular adj

1 MATHEMATICA scherphoekig

triangulo -- = scherphoekige driehoek

acutangule adj

1 MATHEMATICA scherphoekig

triangulo -- = scherphoekige driehoek

acute adj

1 scherp, puntig, spits

MATHEMATICA v angulo -- = scherpe hoek

con angulos -- = scherphoekig LINGUISTICA E GRAMMATICA

accento -- = "accent aigu"

spina -- = scherpe doorn

bordo -- = scherpe rand

cultello -- = scherp mes

conflicto -- = toegespitst conflict

critica -- = scherpe kritiek

observation -- = puntige opmerking

haber le vista -- = een scherpe blik hebben

dar un responsa -- = een scherp antwoord geven, snedig antwoorden

de vista -- = scherpziend

2 hoog, schel

nota -- = hoge, schelle noot

voce -- = schelle stem

crito -- = krijs

3 hevig, intens, doordringend

dolor -- = felle/hevige pijn

frigido -- = nijpende koude

4 MEDICINA (plotseling opkomend) acuut

maladia/morbo -- = acute ziekte

affection -- = acute aandoening

leucemia -- = acute leukemie

rheumatismo -- = acute reuma

colitis -- = acute colitis

5 scherp, scherpzinnig

intelligentia -- = scherp, helder verstand

6 anate -- = pijlstaarteend

acutessa sub

1 scherpte, puntigheid

-- sensorial = scherpte van de zintuigen

-- visual/del facultate visive/del vista/del vision = scherpte van het gezichtsvermogen

-- auditive/auditori/del audition = scherpte van het gehoor

acutiamento sub

1 het scherp maken, het puntig maken

acutiar v

1 scherp maken, (aan)scherpen

machina a/de -- = slijpmachine

petra de -- = slijpsteen

planca a/de -- = slijpplank

-- le spirito = de geest scherpen

acutiator sub

1 iemand die/iets dat scherp maakt

-- de cisorios = schareslijper

+ acuticaude adj

1 met puntige staart

+ acutidentate adj

1 BOTANICA spits getand

+ acutiflor adj

1 BOTANICA spitsbloemig

junco -- = bosrus

+ acutifoliate adj

1 Vide: acutifolie

+ acutifolie adj

1 BOTANICA spitsbladig

potamogeton -- = spitsbladig fonteinkruid

+ acutipetale adj

1 BOTANICA met spitse kroonbladen

+ acutisepale adj

1 BOTANICA met spitse kelkbladen

+ acutiserrate adj

1 BOTANICA spits gezaagd

+ acyclic adj

1 acyclisch

oscillation -- = acyclische oscillatie CHIMIA composito -- = acyclische verbinding

BOTANICA flor -- = acyclische bloem

ad prep

1 aan, naar, etc. (wordt wel gebruikt ipv "a" voor een klinker)

+ adactyle adj

1 zonder vingers

crustaceo -- = vingerloos schaaldier

adagio (I) sub ITALIANO

1 MUSICA adagio

-- de Bach = adagio's van Bach

adagio(II) sub

1 adagium, gezegde, spreekwoord

un vetule -- = een oud gezegde

+ adalina sub

1 adaline

Adam sub n pr

1 Adam

pomo de -- = adamsappel

costa de -- = rib van Adam

le vetule -- = de oude Adam

cadita de -- = val van Adam

+ adamante adj

1 diamanten, zo hard als diamant

2 FIGURATE vastbesloten, vastberaden

+ adamantin adj

1 diamanten

adamic adj

1 van Adam, Adams...

costume -- = Adamskostuum

+ adamismo sub

1 RELIGION ketterij der adamieten (naaktlopers)

adamitas sub pl

1 RELIGION adamieten (naaktlopers)

adaptabile adj

1 die/dat zich kan aanpassen, die/dat men kan aanpassen, aanwendbaar, bruikbaar, passend (aan/bij), instelbaar

adaptabilitate sub

1 aanpassingsvermogen, aanpasbaarheid

adaptar v

1 aanpassen, passend maken, afstellen (op), afstemmen (op), bevestigen (op)

-- un roman pro le television = een roman bewerken voor de televisie

-- al uso = aan het gebruik aanpassen

-- se al circumstantias = zich aan de omstandigheden aanpassen

adaptation sub

1 aanpassing, bewerking, afstelling, afstemming, bevestiging

-- del inseniamento al etate del alumnos = aanpassing van het onderwijs aan de leeftijd van de leerlingen

facultate de -- = aanpassingsvermogen

-- theatral/scenic de un conto de aventuras = toneelbewerking van een avonturenverhaal

-- cinematographic = filmbewerking

-- in prosa = prozabewerking

-- in Interlingua de iste libro = bewerking in Interlingua van dit boek

processo de -- = aanpassingsproces

difficultates de -- = aanpassingsmoeilijkheden

-- conjunctural del fiscalitate = wiebeltaks

+ adaptator sub

1 iemand die aanpast, bewerkt, etc.

2 adapter, hulpstuk (ring, buis, o.i.d.) voor bevestiging van onderdelen

+ adaptive adj

1 aanpassing...

processo -- = aanpassingsproces

poter -- = aanpassingsvermogen

+ adaptometria sub

1 adaptometrie

+ addax sub

1 ZOOLOGIA addax

addendum (pl: addenda) sub LATINO

1 addendum, toevoeging, aanvulling

adder v

1 toevoegen, bijvoegen, er bij doen

-- un cosa al discussion = iets aan de discussie toevoegen

addition sub

1 het toevoegen, toevoeging, bijvoegen

le -- de un clausula a un contracto = de toevoeging van een clausule aan een contract

2 toegevoegde, bijvoegsel

pan sin -- = brood zonder toevoeging

3 optelling

error de -- = optelfout

le colonna/columna del centenas de un -- = de kolom van de honderden van een optelling

theorema de -- = additietheorema

additional adj

1 toegevoegd, aanvullend, extra..., bij..., additioneel

articulos -- = additionele artikelen

FOOTBALL tempore -- = toegevoegde/extra tijd, blessuretijd

costos -- = extrakosten, bijkomende kosten, meerkosten

imposto -- = belastingtoeslag

salario/paga -- = loontoeslag

function -- = nevenfunctie

mappa -- = bijkaart

lente -- = voorzetlens

information -- = aanvullende informatie

premio -- = extra premie

circumstantias -- = bijkomende omstandigheden

additionar v

1 MATHEMATICA optellen

-- le totales = de totalen bij elkaar tellen

2 toevoegen, bijmengen

ille additiona sempre/semper un pauco/poco de aqua a su vino = hij doet altijd een beetje water bij zijn wijn

+ additionator sub

1 opteller

additive adj

1 additief, toegevoegd

gruppo -- = additiegroep MATHEMATICA termino -- = door plusteken voorafgegane vorm

colores -- = additieve kleuren

+ additivitate sub

1 additiviteit

-- complete = volledige additiviteit

+ additivo sub

1 toevoeging, additief

-- al budget (A) = suppletoire begroting

-- alimentari = additief voor levensmiddelen

-- aromatic = odorant

addormir v

1 in slaap maken, doen (in)slapen

-- se = in slaap vallen, inslapen, indutten, insluimeren

-- su conscientia = zijn geweten in slaap sussen

cantar pro -- un persona = iemand in slaap zingen

FIGURATE -- le vigilantia de un persona = iemand in slaap zingen

addormite adj

1 in slaap, slapend

adducer v

1 aanvoeren, voeren naar

-- provas/probas = bewijzen aanvoeren

-- argumentos convincente = overtuigende argumenten aanvoeren

2 PHYSIOLOGIA aanvoeren (spier)

+ adducibile adj

1 aanvoerbaar

adduction sub

1 het aanvoeren, het voeren naar, aanvoering

canal de -- = toevoerkanaal

conducto de -- = toevoerleiding

-- de aqua = watertoevoer

-- de gas = gasaanvoer

-- de vapor = stoomaanvoer

2 PHYSIOLOGIA aanvoering, adductie (beweging naar de middellijn van lichaam of lidmaat)

adductor sub

1 iets dat/iemand die aanvoert

2 PHYSIOLOGIA aanvoerder (spier)

-- del pollice = aanvoerder van de duim

+ adductor adj

1 aanvoerend

canal -- = wateraanvoerend kanaal

2 PHYSIOLOGIA adducerend (naar de middellijn van lichaam of lidmaat bewegend)

musculo -- = adductor

+ adelphogamia sub

1 BOTANICA adelfogamie

aden sub GRECO

1 PHYSIOLOGIA klier

+ adenalgia sub

1 MEDICINA pijn in de klieren

+ adeniforme adj

1 kliervormig

appendice -- = kliervormig aanhangsel

+ adenina sub

1 BIOCHIMIA adenine (bouwstof van nucleotiden)

adenitis sub

1 MEDICINA (lymf)klierontsteking

+ adenocarcinoma sub

1 MEDICINA adenocarcinoom, klierkanker

+ adenofibroma sub

1 MEDICINA adenofibroom

adenographia sub

1 adenografie

adenoide adj

1 klierweefsel betreffend, klier..., klierweefsel...

vegetationes -- = adenoïde vegetaties

adenoides sub pl

1 (lymf)klierontsteking

+ adenologia sub

1 MEDICINA adenologie, leer der klieren, klierkunde

adenoma sub

1 MEDICINA adenoma, kliergezwel

-- bronchian = bronchusadenoom

-- prostatic = prostaatadenoom

+ adenomatose adj

1 MEDICINA ademomateus

+ adenopathia sub

1 MEDICINA adenopathie, (lymf)klieraandoening

adenose adj

1 klierachtig, kliervormig

+ adenosina sub

1 BIOCHIMIA adenosine (een nucleotide)

+ adenovirus sub

1 adenovirus

adeo interj

1 vaarwel, tot ziens, goeiedag

dicer -- = afscheid nemen, dag zeggen

adeo sub

1 vaarwel, afscheid

visita de -- = afscheidsbezoek

littera de -- = afscheidsbrief

discurso de -- = afscheidsrede

dinar de -- = afscheidsdiner

spectaculo de -- = afscheidsvoorstelling

dar un basio de -- a un persona = iemand vaarwel kussen

adepto sub

1 ingewijde, volgeling, aanhanger

+ adequabile adj

1 wat geschikt/passend kan worden gemaakt

adequar v

1 geschikt maken, passend maken, aanpassen

adequate adj

1 adequaat, gepast, passend, geschikt

therapia -- = aangewezen therapie

medios -- = geëigende middelen

expression -- = geëigende uitdrukking

responsa -- = passend antwoord

de maniera -- = op passende wijze

trovar un empleo -- = een passende werkkring vinden

nos ha trovate le loco -- = wij hebben de geschikte plaats gevonden

adequation sub

1 aanpassing, geschiktheid

+ adermina sub

1 BIOCHIMIA adermine, vitamina B6

adherente sub

1 aanhanger, volgeling, lid (van vereniging, partij, etc)

-- del partito = partijlid

lista de --s = ledenlijst

numero de --s = ledental

perdita de --s = ledenverlies

recrutar --s = leden werven

+ adherente adj

1 klevend, (vast)hechtend

poter -- = hechtvermogen, kleefkracht

2 bijbehorend, nauw verwant, onafscheidelijk, adherent

adherentia sub

1 aanhechting, vastkleving, het vastzitten, (mbt auto) (vaste) wegligging

un pneu(matico) con bon -- al cammino = een band met een goede grip op de weg

adherer v

1 (vast)gehecht zitten, (vast)kleven, aanhangen, (vast)plakken

le cortice de iste arbore adhere fortemente al ligno = de bast van deze boom zit stevig vast aan het hout

le nave esseva plen de algas e conchas adherite = het schip zat vol aangroei

2 MEDICINA verkleven, vastgroeien

3 trouw blijven , z'n bijval betuigen, lid worden

-- a un partito = zich bij een partij aansluiten

-- al clandestinitate = in het verzet gaan (tijdens de oorlog)

-- se a un puncto de vista = een standpunt onderschrijven

adhesion sub

1 aanklevingskracht

poter de -- = kleefkracht

2 PHYSICA adhesie

fortia de -- = adhesiekracht

3 MEDICINA verkleving, adhesie

4 aansluiting (bij vereniging, etc) toetreding

-- de Svedia al Union Europee = toetreding van Zweden tot de Europese Unie

5 instemming, adhesie

folio de -- = intekenbiljet

dar/manifestar -- a = adhesie betuigen aan, bijval schenken aan

ille ha date su -- al projecto = hij heeft zijn instemming betuigd met het plan

testimonio de -- = adhesiebetuiging

adhesive adj

1 aanhangend, (vast)plakkend, plak..., hecht..., kleef...

substantia -- = plakmiddel

banda -- = plakband

littera -- = plakletter

plastico -- = plakplastic

emplastro -- = kleefpleister

pasta -- = kleefpasta

poter/capacitate -- = kleefkracht, hechtvermogen

attraction -- = adhesieve aantrekking

disco -- = zuigschijf(je)

+ adhesivitate sub

1 hechtvermogen

+ adhesivo sub

1 plakmiddel, lijm

-- de silicone = siliconenlijm

ad hoc adj LATINO

1 ad hoc, speciaal daartoe bestemd

commission -- = voor een speciaal doel ingestelde commissie

judice -- = speciaal met dit geval belaste rechter

solution -- = ad-hocoplossing

ad hominem LATINO

1 ad hominem

argumento -- = tegen de persoon zelf gericht argument

+ adiabatic adj

1 PHYSICA adiabatisch (zonder warmte-uitwisseling plaatsvindend)

apparato -- = adiabatisch apparaat

curva -- = adiabatische curve, adiabaat

compression -- = adiabatische compressie

expansion -- = adiabatische expansie/ontspanning

invariante -- = adiabatische invariant

augmento de temperatura -- = adiabatische temperatuurstijging

+ adianto sub

1 BOTANICA adiantum, venushaar

adieu interj FRANCESE

1 vaarwel, adieu

dicer -- = afscheid nemen

adieu sub FRANCESE

1 vaarwel, afscheid

visita de -- = afscheidsbezoek

littera de -- = afscheidsbrief

discurso de -- = adscheidsrede

dinar de -- = afscheidsdiner

spectaculo de -- = afscheidsvoorstelling

dar un basio de -- a un persona = iemand vaarwel kussen

adipe sub

1 lichaamsvet, dierlijk vet

adipocera sub

1 lijkenvet, vetwas, adipocire

+ adipocyto sub

1 BIOLOGIA vetcel, adipocyt

+ adipolyse (-ysis) sub

1 BIOLOGIA adipolyse

+ adipopexia sub

1 BIOLOGIA adipopexie

+ adipose adj

1 spek..., vet...

strato -- = speklaag, vetlaag

texito -- = vetweefsel

reserva -- = vetreserve

cellula - = vetcel

deposition -- = vetafzetting

un ventre -- = een dikke buik

adiposis sub

1 MEDICINA adipositas, vetzucht, zwaarlijvigheid

adipositate sub

1 MEDICINA adipositas, vetopeenhoping, vetafzetting, vetzucht

-- del corde = hartvervetting

adir v

1 gaan naar, naderen

2 bereiken, verkrijgen

3 aanvaarden (erfenis)

adition sub

1 aanvaarding (erfenis)

adito sub

1 ingang, toegang

le corridor da -- al corte = de gang geeft toegang tot de binnenplaats

le diploma da -- al universitate = het diploma geeft toegang tot de universiteit

adjacente adj

1 aanliggend, aangrenzend, belendend, naburig

-- al jardin = tegen de tuin gelegen

le altere casa es -- = het andere huis staat er vlak tegenaan

stratas -- = nabijgelegen straten MATHEMATICA angulos -- = aanliggende hoeken, nevenhoeken

adjacentia sub

1 nabijheid, belending, aangrenzing

le -- del citate = de nabijheid van de stad

adjacer v

1 -- a = liggen bij, grenzen aan

adjectival adj

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA adjectivisch, bijvoeglijk

suffixo -- = adjectivisch achtervoegsel

complemento -- = bijvoeglijke bepaling

+ adjectivar v

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA als bijvoeglijk naamwoord gebruiken

-- un participio passate = een verleden deelwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruiken

adjective adj

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA adjectivisch, bijvoeglijk

forma -- = bijvoeglijke vorm

adjectivo sub

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA adjectief, bijvoeglijk naamwoord

-- numeral ordinal = bijvoeglijk rangtelwoord

adjudicar v

1 toewijzen, gunnen, toekennen (prijs, etc.)

-- actiones = aandelen toewijzen

-- un travalio/labor a un persona = iemand een werk toewijzen

-- un indemnisation a un persona = iemand een schadevergoeding toekennen

-- un rolo/parte a un actor = een acteur een rol toewijzen

-- al melior offerente = aan de hoogste bieder toewijzen

ille se ha adjudicate le melior morsellos = hij heeft zichzelf de beste stukken toebedeeld

(bij verkoping) un vice, duo vices, tres vices, adjudicate! vendite! = één keer, twee keer, drie keer, verkocht!

adjudicatario sub

1 iemand aan wie iets is/wordt toegewezen/toegekend

2 hoogste bieder (op veiling), meestbiedende

3 (mbt aanbesteding) laagste inschrijver

adjudication sub

1 toewijzing, toekenning, gunning

-- judiciari = gerechtelijke verkoping

-- voluntari(e) = vrijwillige verkoping

2 aanbesteding

-- public = openbare aanbesteding

precio de -- = aanbestedingsprijs

summa de -- = aanbestedingssom

organisar un -- = een aanbesteding houden

mitter un cosa in -- = 1. iets aanbesteden 2. iets veilen

adjudicative adj

1 toewijzend, toekennend, gunnend

sententia -- = toewijzend vonnis

adjudicator sub

1 aanbesteder, (mbt verkoping) opdrachtgever, vendumeester

+ adjuncte adj

1 toegevoegd, hulp...

predicator -- = hulpprediker

commissario -- = adjunct-commissaris

director -- = adjunct-directeur

taxa super le valor -- , TVA = belasting op de toegevoegde waarde, BTW

vide/vider le littera -- = zie bijgaande brief

adjunction sub

1 het toevoegen, toevoeging

le -- de un carburator supplementari ha permittite de ameliorar le rendimento del motor = het toevoegen van een extra carburateur heeft het mogelijk gemaakt het rendement van de motor te verbeteren

--es in le nove edition de un libro = toevoegingen in de nieuwe uitgave van een boek

adjunctive adj

1 toevoegend, toegevoegd, bijkomend

adjuncto sub

1 assistent, medewerker, adjunct

-- technic = technisch medewerker

2 LINGUISTICA E GRAMMATICA bepaling

adjunger v

1 toevoegen, er bij doen, er bij nemen

-- un annexo/ala a = aanbouwen

-- sal = zout toevoegen

-- un formulario = een formulier insluiten

-- ancora un florino = nog een gulden erbij doen

ille vole -- su jardin al mie = hij wil zijn tuin bij de mijne voegen

ille ha debite -- se duo collaboratores = hij heeft er twee medewerkers bij moeten nemen

-- le augmento del impostos in le precios = de belastingverhoging in de prijzen doorberekenen

adjurar v

1 bezweren, aanmanen, met klem vragen

io vos adjura de dicer le veritate = ik vraag u dringend de waarheid te spreken

adjuration sub

1 smeekbede, klemmend verzoek

ille se obstinava, malgrado le --es de su familia = hij bleef koppig volhouden, ondanks de smeekbeden van zijn gezin

adjustabile adj

1 verstelbaar, instelbaar, afstelbaar

tabula/tabuliero de designo -- = verstelbare tekentafel

lampa -- = verstelbare lamp

lupa -- = instelloep

turbina a palas -- = turbine met verstelbare schoepen

+ adjustabilitate sub

1 verstelbaarheid, instelbaarheid, afstelbaarheid

adjustage sub

1 het passend maken, het op maat maken, het afstellen (motor), het instellen, het justeren, het monteren, afstelling, instelling, montering, justering (balans)

button de -- = afstelknop

valvula/valva de -- =(af)stelklep

adjustamento sub

1 het passend maken, het op maat maken, het afstellen (motor), het instellen, het justeren (balans), het monteren, afstelling, instelling, montering, justering (balans)

-- del precios = prijsaanpassing

-- de contrasto = contrastregeling

vite de -- = stelschroef

valvula/valva de -- = (af)stelklep

button de -- = afstelknop

adjustar v

1 in orde brengen, monteren, afstellen, instellen, justeren

-- le valvulas = de kleppen bijstellen

-- un motor = een motor afstellen

-- un machina = een machine afstellen

-- le frenos = de remmen afstellen

-- le pharos = de koplampen stellen

-- un balancia = een weegschaal justeren

machina a -- = justeermachine

-- le planos = de plannen bijsturen

adjustator sub

1 iemand die/iets dat instelt/afstelt/monteert/justeert, etc., monteur, fitter

-- marginal = margetoets (op schrijfmachine)

adjuta sub

1 hulp, bijstand, iemand die hulp verleent

-- geriatric = bejaardenhelper/ster, bejaardenhulp

-- familial = gezinshulp, gezinsverzorgster

-- obstetrice = kraamhulp

-- statal/governamental/del stato/del governamento = regeringssteun, staatshulp

-- economic = economische bijstand/hulp

-- social = sociale bijstand/hulp

-- social al juventute = jeugdzorg

-- inter vicinos = burenhulp

-- juridic/judiciari = rechtsbijstand/hulp

-- de cocina = keukenhulp

-- temporari = tijdelijke hulp, noodhulp

-- alimentari = voedselhulp

-- al refugiatos = vluchtelingenhulp

-- domestic = huishoudhulp

-- mutue = wederzijdse/onderlinge hulp

--s audiovisual = audiovisuele hulpmiddelen

critos de -- = hulpgeroep

programma de -- = hulpprogramma

petition de -- = bede/verzoek om hulp

plano de -- = hulpplan

fundo de -- = hulpfonds

con le -- de Deo = met Gods hulp

peter -- = om hulp vragen/verzoeken

dar/prestar -- a un persona = iemand hulp verlenen

offerer su -- = zijn hulp aanbieden

appellar le -- de = de hulp inroepen van

clamar -- = om hulp roepen

io ha mi --s pro isto = daar heb ik mijn mannetjes voor

-- Marshall = Marshallhulp

sin -- = hulpeloos

+ adjutacocinero sub

1 hulpkok, koksmaat

+ adjutacontabile sub

1 assistent-boekhouder

adjutante sub

1 helper, assistent

-- del batellero = schippersknecht

2 MILITAR adjudant

adjutar v

1 helpen, bijstaan, assisteren

-- un persona per su consilios = iemand met raad ter zijde staan

-- un persona a portar un cosa = iemand helpen iets te dragen

-- durante un parto = bij een bevalling assisteren

-- se de = gebruik maken van

-- se mutuemente = elkaar bijstaan

-- al formation de un certe imagine = bijdragen tot een bepaalde beeldvorming

accurrer pro -- un persona = iemand te hulp schieten

adjutor sub

1 helper, hulp (persoon)

adjuvante adj

1 behulpzaam, helpend

adjuvar v

1 helpen, bijstaan

ad libitum, ad lib. LATINO

1 ad libitum, naar believen

administrabile adj

1 administrabel, bestuurbaar

administrar v

1 beheren, besturen, het beheer voeren over, leiden, administreren

2 toedienen, verschaffen

-- medicamentos = geneesmiddelen toedienen

-- un lavamento = een lavement geven/toedienen, klisteren CATHOLICISMO -- le sacramentos = de sacramenten toedienen

administration sub

1 bestuur, beheer, administratie

-- municipal = gemeentebestuur

-- del ecclesia = kerkbestuur

-- del interprisa = bedrijfsadministratie

-- del stato = staatsbeheer

-- forestal = bosbeheer

-- del salarios = loon/salarisadministratie

systema de -- = administratiesysteem

edificio del -- = administratiegebouw

organisar le -- = de administratie inrichten

2 groep personen die bestuurt/beheert/leidt

-- municipal = gemeentebeheer

-- del ecclesia = kerkbestuur

3 toediening, verschaffing

-- de medicamentos = toediening van medicijnen

CATHOLICISMO -- del ultime sacramentos = het voorzien van de sacramenten der stervenden

administrative adj

1 bestuurlijk, administratief

travalio/labor -- = administratief werk

decision -- = administratieve beslissing

mesuras -- = administratieve maatregelen

costos -- = administratiekosten, bestuurskosten

derecto -- = administratief recht

personal -- = administratief personeel

functionario -- = bestuursambtenaar

reforma -- = bestuurshervorming

division -- = administratieve indeling

prosa -- = ambtenarentaal

per via -- = langs administratieve weg

administrator sub

1 beheerder, bestuurder, manager, administrateur

-- de un libro de cassa = houder van een kasboek

-- del interprisa = bedrijfsadministrateur

admirabile adj

1 bewonderenswaardig

calma -- = bewonderenswaardige kalmte

comportamento/conducta -- = bewonderenswaardig gedrag

admiral sub

1 admiraal

nave -- = admiraalschip

uniforme de -- = admiraalsuniform

2 admiraalvlinder, atalanta

admiralato sub

1 admiraalschap

2 admiraliteit

admiralitate sub

1 admiraliteit

admirar v

1 bewonderen

admiration sub

1 bewondering

imponer -- = bewondering afdwingen

manifestar su -- = zijn bewondering uiten/tonen

excitar le -- de un persona = de bewondering van iemand opwekken

admirative adj

1 bewonderend

gesto -- = gebaar van bewondering

exclamation -- = bewonderende uitroep

reguardos -- = bewonderende blikken

admirator sub

1 bewonderaar

club (A) de --s = fanclub

-- fervente/fanatic = vurig/fanatiek bewonderaar

admiscer v

1 vermengen, bijvoegen, bijdoen

-- vino con aqua = wijn met water vermengen

admissibile adj

1 geoorloofd, aannemelijk, aanvaardbaar, acceptabel

excusas -- = geldige redenen

carga -- = toelaatbare belasting

error -- = toelaatbare fout

comportamento -- = aanvaardbaar gedrag

admissibilitate sub

1 toelaatbaarheid, aanvaardbaarheid

admission sub

1 toelating

examine de -- = toelatingsexamen

condition de -- = toelatingseis/voorwaarde

TECHNICA tubo de -- = toevoer(pijp), inlaat

valvula/valva de -- = inlaatklep

esclusa de -- = inlaatsluis

limite de -- de adherentes/membros/socios = ledenstop

2 erkenning

admitter v

1 toelaten, binnenlaten

-- nove membros = nieuwe leden toelaten

-- le possibilitate = de mogelijkheid openlaten

iste factos admitte un sol interpretation = deze feiten zijn maar voor één interpretatie vatbaar

on ha admittite sex candidatos = zes kandidaten werden toegelaten

2 toegeven, erkennen

-- su minoritate = zijn minderheid erkennen

-- su disfacta = zijn nederlaag erkennen

con vacillationes ille lo ha admittite = hij gaf het schoorvoetend toe

admixtion sub

1 bijmenging, toevoeging, bijmengsel, toevoegsel

admoner v

1 vermanen, aanmanen, berispen, terechtwijzen

admonestar v

1 vermanen, aanmanen, berispen, terechtwijzen

admonestation sub

1 vermaning, aanmaning, berisping, terechtwijzing

admonition sub

1 vermaning, aanmaning, berisping, terechtwijzing

admonitor sub

1 iemand die vermaant, etc.

admonitori adj

1 vermanend, aanmanend, berispend, terechtwijzend

littera -- = vermaanbrief

+ ADN (=acido desoxyribonucleic) sub

1 BIOCHIMIA DNA (desoxyribonucleïnezuur)

-- recombinante = recombinant DNA

+ adobe sub

1 adobe, adobeconstructie/gebouw

adoculamento sub

1 het staren

adocular v

1 staren

adolescente adj

1 opgroeiend, de adolescentie betreffend

adolescente sub

1 adolescent, puber, teenager, tiener, jongeling, jong meisje

comportamento de -- = puberaal gedrag

camera de -- = tienerkamer

vestimento de -- = tienerkleding

programma pro --s = tienerprogramma

amor de -- = kalverliefde

comportar se como un -- = zich onvolwassen gedragen

adolescentia sub

1 adolescentie, puberteit, tienertijd, jongelingsjaren

annos del -- = puberteitsjaren

problema del -- = puberteitsprobleem

+ adolescential adj

1 mbt de adolescentie, puberaal

phase -- = puberteitsfase

comportamento -- = puberaal gedraag

crise/crisis -- = puberteitscrisis

adolescer v

1 adolescent worden, opgroeien

adonic adj

1 Adonisch

adonico sub

1 Adonisch vers

adonie adj

1 Adonisch

adonio sub

1 Adonisch vers

Adonis sub n pr

1 MYTHOLOGIA Adonis

adonis sub

1 BOTANICA adonis(roosje)

-- vernal = voorjaarsadonis

-- autumnal = herfstadonis

2 dandy, knappe jongeman, fat, pronker

adoptabile adj

1 adoptabel, voor adoptie in aanmerking komend

2 wat kan worden aangenomen/ingevoerd/overgenomen, aanvaardbaar

+ adoptabilitate sub

1 mogelijkeid om te worden geadopteerd

2 mogelijkheid om te worden aanvaard

adoptar v

1 adopteren, aanemen, opnemen

-- un infante = een kind adopteren/aannemen

2 aannemen, overnemen, volgen, invoeren

-- un nomine = een naam aannemen

-- un doctrina = een leer aanvaarden

-- un projecto de lege = een wetsontwerp aannemen

-- per acclamation = bij acclamatie aannemen

-- un criterio = een maatstaf aannemen

-- un opinion = een mening overnemen/tot de zijne maken

-- un idea = een idee overnemen

-- le theorias de un philosopho = de theorieën van een filosoof overnemen

-- un tono sarcastic = een sarcastische toon aanslaan

-- un linea de conducta = een gedragslijn volgen

-- como norma = als regel aannemen

adoptator sub

1 iemand die (een kind) adopteert

2 iemand die iets aanneemt/invoert, etc.

adoption sub

1 het adopteren (van een kind), adoptie

2 het aannemen, het invoeren, het overnemen

le -- de un projecto de lege = het aannemen van een wetsontwerp

Anglaterra se ha pronunciate pro le -- del systema metric = Engeland heeft zich uitgesproken voor de invoering van het metrieke stelsel

Francia ha devenite su patria de -- = Frankrijk is zijn tweede vaderland geworden

adoptive adj

1 aangenomen, pleeg..., adoptief

parentes/genitores -- = pleegouders

infante -- = aangenomen kind, pleegkind

patria -- = tweede vaderland

patre -- = pleegvader

matre -- = pleegmoeder

filia -- = pleegdochter

filio -- = pleegzoon

fratre -- = pleegbroer

soror -- = pleegzuster

familia -- = pleeggezin

adorabile adj

1 aanbiddelijk, verrukkelijk, schattig

infante -- = schattig kind

adorabilitate sub

1 aanbiddelijkheid

adorar v

1 aanbidden, vereren, verafgoden, dol zijn op

-- le chocolate {sj} = dol op chocolade zijn

io adora ir al cinema = ik ga ontzettend graag naar de film

-- Deo = God aanbidden

-- Bach = dwepen met Bach

-- le musica = dol op muziek zijn

-- le vitello de auro = het gouden kalf aanbidden

mi adorate filia = mijn innig geliefde dochter

adoration sub

1 aanbidding, verering, verafgoding

-- del Magos = aanbidding der (drie) Koningen

-- del sol = zonaanbidding

-- del luna = maanaanbidding

-- del foco = vuuraanbidding

esser in -- cec ante = in blinde aanbidding liggen voor

+ adorator sub

1 aanbidder, vereerder

-- del sol = zonaanbidder

-- del luna = maanaanbidder

-- del foco = vuuraanbidder

iste femina ha numerose --es = die vrouw heeft vele aanbidders

+ adoratrice sub

1 aanbidster, vereerster

--s del sol = zonaanbidsters

+ adornabile adj

1 wat verfraaid/versierd kan worden

adornamento sub

1 het versieren, het verfraaien, versiering, verfraaiing

-- marginal = randversiering

-- grottesc = groteske versiering

adornar v

1 versieren, verfraaien

-- un camera = een kamer verfraaien

-- le arbore de Natal = de kerstboom optuigen

-- con perlas = met parels versieren

-- con guirlandas = slingers ophangen

+ adornate adj

1 verfraaid, versierd

adornator sub

1 iemand die versiert/verfraait, versierder

adorsar v

1 met de rugzijde plaatsen

-- le banco al muro = de bank tegen de muur zetten

+ adoxa sub

1 BOTANICA muskuskruid

+ ad patres LATINO

1 inviar -- = doden

ad rem LATINO

1 ad rem, ter zake, raak

adrenal adj

1 bijnier...

glandulas -- = bijnieren

adrenalina sub

1 adrenaline, bijniermerghormoon

-- synthetic = synthetische adrenaline

+ adrenalinic adj

1 adrenaline...

+ adrenochromo sub

1 adrenochroom

+ adrenocortical adj

1 adrenocorticaal

+ adrenogenital adj

1 adrenogenitaal

+ adrenolytic adj

1 adrenolytisch

+ adrenotherapia sub

1 adrenotherapie

+ adrenotoxina sub

1 adrenotoxine

adressar v

1 adresseren, het adres schrijven op

machina a/de -- = adresseermachine

2 wenden (tot), richten (tot)

-- le parola a un persona = het woord tot iemand richten

-- un question al presidente = een vraag tot de voorzitter richten

-- se a = zich wenden/richten tot

isto se adressava indirectemente a me = dat was indirect tot mijn gericht

+ adressario sub

1 adresboek, adressenbestand

adresse sub FRANCESE

1 adres (formele mededeling)

-- destinate al rege = tot de koning gericht adres

2 adres (op brief, etc.)

scriber le -- super le inveloppe = het adres op de enveloppe schrijven

-- postal = postadres

-- telegraphic = telegramadres

-- de vacantias/durante le vacantias = vakantieadres

etiquetta de -- = adresstrookje

cambiamento de -- = adreswijziging

al -- de = aan het adres van, gericht tot, ter attentie van

3

mathematica de -- = adreswiskunde

constante de -- = adresconstante

+ adressographo sub

1 adresseermachine

Adria sub n pr

1 Adria

Adriano sub n pr

1 Adriaan

Adrianopole sub n pr

1 Adrianopel

adriatic adj

1 Adriatisch (behorend bij de stad Adria)

2 Adriatisch (behorend bij de Adriatische Zee)

Mar Adriatic = Adriatische Zee

costa -- = Adriatische kust

Adriatico sub n pr

1 Adriatische Zee

costa del -- = Adriatische kust

+ adsorbente sub

1 PHYSICA adsorberende stof, adsorbent

+ adsorbente adj

1 PHYSICA adsorberend

+ adsorber v

1 PHYSICA adsorberen

+ adsorption sub

1 PHYSICA adsorptie

aqua de -- = adsorptiewater

superficie de -- = adsorptieoppervlak

capacitate de -- = adsorptievermogen

coefficiente de -- = adsorptiecoëfficiënt

+ adstrato sub

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA adstraat

+ adulabile adj

1 te bewieroken, te vleien

persona -- = iemand die zich laat vleien

adular v

1 pluimstrijken, kruiperig vleien, hielenlikken, bewieroken, ophemelen, flemen

+ adularia sub

1 maansteen (halfedelsteen), wateropaal

adulation sub

1 pluimstrijkerij, ophemelarij, hielenlikkerij, bewieroking, flikflooierij

adulator sub

1 pluimstrijker, vleier, hielenlikker, kruiper, ogendienaar

adulatori adj

1 pluimstrijkerig, vleierig, kruiperig

+ adulatrice sub

1 vleister, pluimstrijkster, hielenlikster

adulciamento sub

1 het zoet maken

2 het zacht(er) maken/worden, het milder maken/worden, het ontharden (van water)

installation pro le -- de aqua = wateronthardingsinstallatie

3 het lenigen, het verlichten, leniging, verlichting

adulciar v

1 zoet(er) maken, verzoeten

2 zacht(er) maken, verzachten, milder maken, minder scherp maken, ontharden (van water)

3 verzachten, temperen, de scherpe kantjes afhalen van

le ganio adulcia le rigores del labor/travalio = geld verzoet de arbeid

adulte adj

1 volwassen

persona -- = volwassene

etate -- = volwassen leeftijd

adultera sub

1 echtbreekster

adulterar v

1 vervalsen, knoeien met

-- un texto = een tekst vervalsen

-- le veritate = de waarheid vervalsen

-- viveres = met levensmiddelen knoeien

-- le vino = met wijn knoeien

2 overspel plegen, echtbreken

adulteration sub

1 het vervalsen, vervalsing

-- de un texto = vervalsing van een tekst

-- de un medicamento = vervalsing van een geneesmiddel

2 het plegen van overspel, het echtbreken, echtbreuk

adulterator sub

1 vervalser

-- de vino = wijnknoeier

-- de viveres/alimentos = iemand die knoeit met levensmiddelen

-- del veritate = verdraaier van de waarheid

2 pleger van echtbreuk/overspel

adulterin adj

1 onecht, onwettig, overspelig, vervalst

infante -- = onwettig kind

relationes -- = overspelige/buitenechtelijke relaties

adulterio sub

1 overspel, echtbreuk

committer -- = echtbreuk/overspel plegen

prender un persona in flagrante delicto de -- = iemand op overspel betrappen

adultero sub

1 pleger van echtbreuk/overspel, echtbreker

esser -- = overspel plegen

adulterose adj

1 overspelig

pensatas/pensamentos -- = overspelige gedachten

adulto sub

1 volwassene, meerderjarige

le --s = de grote mensen

ni infante ni -- = te klein voor servet en te groot voor tafellaken

+ adumbrabile adj

1 wat kan worden overscha-duwd/beschaduwd

adumbrar v

1 overschaduwen, beschaduwen

le arbores adumbra le placia = de bomen beschaduwen het plein

adumbration sub

1 overschaduwing, beschaduwing

adurer v

1 branden, schroeien

loco adurite = schroeiplek

2 MEDICINA cauteriseren

aduste adj

1 verbrand, verschroeid, verzengd

adustion sub

1 het branden, het schroeien, verbranding, verschroeiing

2 MEDICINA cauterisatie

ad valorem LATINO

1 ad valorem, volgens de waarde, volgens de prijs

+ advection sub

1 METEO advectie, horizontale luchtbeweging

advenimento sub

1 komst, aankomst, intrede, nadering

-- al throno = troonsbestijging

-- de un nove regime (F) = komst van een nieuw regime

-- del Messia = komst van de Messias

-- de un melior mundo = komst van een betere wereld

advenir v

1 gebeuren, plaats hebben

adventicie adj

1 vreemd, toevallig

2 BOTANICA adventief, niet gezaaid, niet in de streek thuishorend, aangevoerd

planta -- = adventieve plant

+ adventismo sub

1 RELIGION adventisme

+ adventista sub

1 RELIGION adventist

+ adventista adj

1 RELIGION adventisten...

Advento sub

1 RELIGION Advent

dominica de -- = adventszondag

corona de -- = adventskrans

cereo de -- = adventskaars

sermon de -- = adventspreek

adverbial adj

1 bijwoordelijk, adverbiaal

empleo/uso -- = bijwoordelijk gebruik

locution -- = bijwoordelijke uitdrukking

complemento -- = bijwoordelijke bepaling

adverbio sub

1 bijwoord

-- temporal/de tempore = bijwoord van tijd

-- de loco = bijwoord van plaats

-- de quantitate = bijwoord van hoeveelheid

-- de qualitate = bijwoord van hoedanigheid

-- de maniera = bijwoord van wijze

-- de negation = ontkennend bijwoord

-- causal = causaal bijwoord

-- interrogative = vragend bijwoord

-- de intensitate = bijwoord van graad

adversar v

1 stellen (tegenover), plaatsen (tegenover), opponeren

adversario sub

1 tegenstander, opponent

-- religiose = godsdienstige tegenstander

-- loyal = eerlijke tegenstander

--s inequal = ongelijk(waardig)e tegenstanders

batter un -- = een tegenstander verslaan

eliminar un -- = een tegenstander uitschakelen

accordar duo --s = twee tegenstanders tot elkaar brengen

adversative adj

1 LINGUISTICA E GRAMMATICA tegenstellend

conjunction -- = tegenstellend voegwoord

adverse adj

1 nadelig, ongunstig

FINANCIAS curso -- = ongunstige koers

aspecto -- = ongunstig aspect

critica -- = ongunstige kritiek

2 tegengesteld, tegenoverliggend

JURIDIC parte -- = tegenpartij

JURIDIC le partes -- = de strijdende partijen

JURIDIC advocato (del parte) -- = advocaat van de tegenpartij

vento -- = tegenwind

currente -- = tegenstroom

fortuna -- = tegenspoed

isto es -- al interesse general = dit is strijdig met het algemeen belang

3 -- a = afkerig/wars van

on non esseva -- a creder le = men was geneigd hem te geloven

adversitate sub

1 tegenspoed, tegenslag, ongeluk

le -- del tempores = de ongunst der tijden

le --s del vita = de tegenslagen van het leven

forgiate per le -- = gelouterd door tegenspoed

non lassar se abatter per le -- = zich niet door tegenspoed laten neerslaan

adverso prep /adv

1 gewend naar

2 tegen

3 tegengesteld

advertente adj

1 aandacht hebbend, aandachtig, oplettend

advertentia sub

1 verwijzing

2 aandacht, attentie, oplettendheid

adverter v

1 (ver)wijzen naar, de aandacht vestigen op

advertimento sub

1 mededeling (vooraf), korte inleiding, voorbericht

2 waarschuwing

signal de -- = waarschuwingssignaal

tiro/colpo de -- = waarschuwingsschot

servicio de -- = waarschuwingsdienst

isto es un ultime -- = ik waarschuw je voor de laatste keer

advertir v

1 verwittigen, informeren, aankondigen, waarschuwen

-- le policia = de politie waarschuwen

+ advertitor sub

1 iemand die/iets dat waarschuwt

-- de incendios = brandmelder

-- de error = foutmelder

advocar v

1 oproepen, bijeenroepen, ontbieden, inroepen (hulp)

+ advocateria sub

1 advocatenstreek

advocato sub

1 advocaat, raadsman, pleiter

-- del stato/governamento = landsadvocaat

-- (del parte) adverse = advocaat van de tegenpartij

-- del diabolo = advocaat van de duivel

ordine/collegio del --s = orde der advocaten

2 verdediger, pleitbezorger, kampioen

ille se ha facite le -- del opiniones currente = hij heeft zich tot verdediger van de openbare mening gemaakt

+ advocatura sub

1 advocatuur

-- social = sociale advocatuur

exercitar le -- = de advocatuur uitoefenen

adyname adj

1 MEDICINA krachteloos, zwak (van spier)

adynamia sub

1 MEDICINA zwakte (van spier), adynamie

adynamic adj

1 MEDICINA krachteloos, zwak (spieren, etc.)